บทที่ ๔ ขันธปริตร

ขันธปริตร ว่าด้วยพระพุทธมนต์สำหรับป้องกันตัว มีคำสวดขึ้นต้น ว่า วิรูปักเขหิ เม เมตต์ เมตุติ เอราปเถหิ ... บทนี้มีตำนานมาว่า-

ภิกษุรูปหนึ่งถูกงูกัดที่นิ้วเท้า ทนกำลังพิษไม่ไหว ก็มรณภาพลง พวกภิกษุอื่น ๆ จึงประชุมสนทนาปรารภเรื่องที่ภิกษุถูกงูกัดแล้วมรณภาพ สมเด็จพระผู้มีพระภาคเสด็จมาตรัสถามถึงเรื่องที่สนทนากัน ภิกษุเหล่านั้น กราบทูลให้ทรงทราบ พระองค์จึงตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ชะรอยเธอจะไม่ได้ เจริญเมตตาไปในสกุลพญางูทั้งสี่ ถ้าเธอเจริญเมตตาไปในสกุลพญางูเหล่านั้น งูเหล่านั้นจักไม่ได้ขบเธอเลย เพราะฉะนั้นตั้งแต่นี้ไปเธอจงพากันเจริญเมตตาไปในสกุล พญางูทั้ง ๔ แล้วพระองค์จึงตรัสขันธปริตรอันมีเนื้อความว่า ไมตรีของเรา จงมีแก่สกุลพญางูวิรูปักข์ พญางูเอราปถ พญางูฉัพยาบุตร พญางูกัณหา โคตมะ ตลอดทั้งสัตว์สองเท้า สี่เท้า เท้ามาก อย่าเบียดเบียนเรา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ทรงพระคุณไม่มีประมาณ สัตว์ทั้งหลายเช่น จิ้งหรีด แมลง ป่อง ตะเข็บตะขาบเป็นต้น มีประมาณไม่มากเหมือนคุณพระรัตนตรัย เรา ทำการนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอยู่ ขอให้สัตว์ร้ายจงหลีกไป ฉะนี้ บทนี้ ถือกันว่าป้องกันภัยจากอสรพิษต่าง ๆ