การดูดซับและลดปริมาณไอออนเหล็กในน้ำด้วยมันสำปะหลัง

ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์

วีรภัทร วารีสมานคุณ, ชยากร มลรักษา, ณิชาภัทร วงค์อินทร์

อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์

นิรันดร์ เหลืองสวรรค์

โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์

โรงเรียนพนมสารคาม "พนมอดุลวิทยา"

ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์

พ.ศ. 2563

บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์

น้า เป็นปัจจยัสา คญั ต่อสิ่งมีชีวิตที่ใชใ้นการอุปโภคบริโภคแต่น้า ในแหล่งธรรมชาติโดยทวั่ ไปมีเหล็กไอออนมากนอ้ยต่างกนั ในแต่ละพ้ืนที่

ส่วนน้า ที่มีค่าเหล็กเกินค่ามาตรฐาน 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร นา ไปอุปโภคอาจทา ให้เกิดรอยหมองคล้า บนเส้ือผา้และเกิดเป็นรอยสนิมบนภาชนะที่

ใช้อีกท้งัยงัเกิดการอุดตนัในท่อหรือสายยาง หรือถา้มีการนา ไปบริโภคจะทา ให้เกิดผลเสียต่อร่างกายเช่น ภาวะเหลก็เกิน ซ่ึงเกิดจากการดูดซึม

เหล็กจากลา ไส้เขา้สู่กระแสเลือด ในกระแสเลือดจะมีเหล็กจบักบัโปรตีนทรานสเฟอริน(Transferrin) ซ่ึงสร้างจากตบั ถา้เกิดอาการเหล็กไป

สะสมที่ตบั มากเกินไปจะทา ให้ตบัแขง็ (องคก์ ารเภสชักรรม;2552) ซ่ึงในการตรวจสอบตอ้งใชชุ้ดทดสอบไอออนของเหล็กในน้า และมีน้า ยาที่

จา เป็นเพื่อใชใ้นการทดสอบ โดยการหยดน้า ยาลงในน้า ที่ทดสอบ น้า จะมีการเปลี่ยนสีภายใน 1 นาทีชุดทดสอบที่ใชม้ีราคาสูงประมาณ 5200

บาท ส่วนการหาวิธีลดไอออนเหล็กในน้า โดยใชก้ารพน่ น้า ผ่านอากาศและกรองสารละลายเหล็กหรือตะกอนดว้ยกรวยกรอง มกัจะพบปัญหา

ของสารละลายเหล็กในน้า ที่ไม่สามารถตกตะกอนไดห้ มด ทา ให้ระบบกรองเกิดการอุดตนัอยา่ งรวดเร็ว และอีกวีที่ใชค้ือ DMI -65 เป็ นสาร

กรองที่ได้รับการออกแบบโดยเฉพาะให้สามารถกา จดัเหล็กในน้า ไดอ้ยา่ งมีประสิทธิภาพ แต่DMI –65 มีราคาสูงถึง 2500 บาท

ดงัน้นัผทู้ ดลองจึงมีแนวความคิด ที่จะนา แทนนินไปตรวจสอบหาปริมาณไอออนของเหล็กในน้า โดยสารแทนนินเป็นกลุ่มของสารประกอบที่พบใน

ส่วนต่างๆของพืชอาทิเช่น เปลือก ตน้ ใบ ผลอีกท้งัยงัพบไดใ้นพืชทวั่ ไป(สรศกัด์ิ เหลียวไชยพันธุ์;2533)เป็ นต้น โดยเฉพาะมันส าปะหลังมีแทนนิน 2

ชนิด คือไฮโดรไลซ์แทนนิน (hydrolysable tennins) ซ้ึนเป็นกลูโคสิดิก-ไกลโคไซด์ของโพลิแกลลอย์ไกลโคไซด์(ขวัญใจ,2535)พบมากในส่วนใบฝักและ

ส่อนที่ขดูออกมาจากปกติเมื่อตน้ ไมไ้ดร้ับอันตรายและคอนเดนส์ (Condensed tennins)เป็นสารที่มีโมเลกุลใหญแ่ ละซบั ซอ้ นมากกวา่ ไฮโครไลซ์แทนนิน

คอนเดนส์แทนนินเป็นพอลิเมอร์ของฟลาโวนอยดท์ ี่เกิดจากการรวมตวัของพวกFlavan-3-ol (ขวัญใจ,2535)พบมากในส่วนเปลือกและแก่นไมเ้ป็นส่วน

ใหญ่และตน้ มนั สา ปะหลงัเมื่อนา ไปทา เป็นถ่านกา มนั ต์ซ่ึงมีกลไกในการดูดซบัไอออนเหล็ก บนพ้ืนผิวของถ่านเป็นแบบหลายช้นั แสดงให้เห็นวา่ มี

พ้ืนผิวขอวตวัดูดซบั ที่ใชใ้นการดูดซบั มีปริมาณมาก(ปัญญา,2556)