ระบบควบคุมการพ่นนํ้ามันหอมละเหยที่สกัดจากผลอ่อนพืชตระกูลส้มที่ถูกปลิดทิ้งเพื่อใช้ป้องกันการเข้าทำลายของมอดเจาะผลกาเเฟที่สัมพันธ์กับช่วงเวลาในการเข้าทำลาย
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
สันติภาพ พรอิทธิกิจ, ธนาธิป เดือนขาว, จารุวรรณ วงศ์ดวง
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
เกียรติศักดิ์ อินราษฎร
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
การเข้าท าลายของมอดเจาะผลกาแฟ (Hypothenemus hampei) เป็นปัญหาส าคัญที่ส่งผลต่อปริมาณและ
คุณภาพของผลผลิต การใช้สารเคมีเพื่อก าจัดมีประสิทธิภาพต่ าเนื่องจากวงชีวิตของมอดเจาะผลกาแฟอาศัยอยู่ภายใน
ผลกาแฟ การใช้น้ ามันหอมระเหยเพื่อป้องกันการเข้าท าลายเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพและได้รับความนิยม
แต่เกษตรกรมีต้นทุนค่อนข้างสูงเนื่องจากน้ ามันหอมระเหยมีอัตราการระเหยสูง โครงงานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนา
ระบบควบคุมการพ่นน้ ามันหอมระเหยที่สกัดจากผลอ่อนพืชตระกูลส้มที่ถูกปลิดทิ้งเพื่อใช้ป้องกันการเข้าท าลายของ
มอดเจาะผลกาแฟที่สัมพันธ์กับช่วงเวลาในการเข้าท าลาย โดยศึกษาพฤติกรรมการเข้าท าลายของมอดเจาะผลกาแฟ
พบว่ามอดเจาะผลกาแฟจะเข้าท าลายผลกาแฟในช่วงเวลา 15.01 -24.00 น. ช่วงอุณหภูมิ 23.0-27.0 องศาเซลเซียส
ความเข้มแสงน้อยกว่า 210 ลักซ์ และความชื้นในอากาศ 50-70% ในขณะที่ช่วงเวลาอื่นๆ จะไม่พบการเข้าท าลายของ
มอดเจาะผลกาแฟเลย จากนั้นท าการคัดเลือกน้ ามันหอมระเหยที่ได้จากผลอ่อนพืชตระกูลส้มที่ถูกปลิดทิ้ง 3 ชนิดคือ
ส้มโอ มะกรูดและส้มเขียวหวาน โดยทดสอบประสิทธิภาพในการป้องกันมอดเจาะผลกาแฟในกล่องทางเลือก พบว่า
น้ ามันหอมระเหยจากผลอ่อนมะกรูดมีประสิทธิภาพในการป้องกันการเข้าท าลายมอดเจาะผลกาแฟมากที่สุด รองลงมา
คือน้ ามันจากผลอ่อนส้มเขียวหวานและผลอ่อนส้มโอ ตามล าดับ โดยการฉีดพ่นน้ ามันหอมระเหยบนผลกาแฟหนึ่งครั้ง
จะมีฤทธิ์ในการป้องกันมอดเจาะผลกาแฟสูงสุด 1.5 ชั่วโมง เมื่อน าสภาวะที่มอดเจาะผลกาแฟเข้าท าลายมาออกแบบ
ระบบควบคุมการพ่นน้ ามันหอมระเหยจากผลอ่อนมะกรูดที่ถูกปลิดทิ้ง แล้วน าไปติดตั้งในสวนกาแฟเปรียบเทียบ
ประสิทธิภาพการป้องกันการเข้าท าลายของมอดเจาะผลกาแฟกับการใช้วิธีการดั้งเดิม (น้ ามันหอมระเหยชุบฟองน้ า)
พบว่าระบบที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการเข้าท าลายของมอดเจาะผลกาแฟ โดยพบการเข้าท าลายของ
มอดเจาะผลกาแฟลดลงอย่างมีนัยส าคัญและมีเปอร์เซ็นต์ผลที่ถูกท าลายลดลงต่ ากว่าวิธีการดั้งเดิมถึง 1.8 เท่า อีกทั้ง
วิธีการดังกล่าวยังช่วยประหยัดน้ ามันหอมระเหยลง 4.2 เท่า และยังสามารถสั่งการผ่านแอพพลิเคชัน ท าให้เกิดความ
สะดวกสบายแก่เกษตรกรเมื่อต้องการฉีดพ่นน้ ามันหอมระเหยเพิ่มขึ้นหากเกิดการระบาดของมอดเจาะผลกาแฟสูงขึ้น
โครงงานนี้จะเป็นแนวทางหนึ่งในการน าขยะทางการเกษตรมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ช่วยลดการใช้สารเคมีในการผลิต
กาแฟ โดยการน าเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิดประโยชน์
ค้าส้าคัญ; มอดเจาะผลกาแฟ น้ ามันหอมระเหยจากพืชตระกูลส้ม ระบบพ่นน้ ามันหอมระเหย