การควบคุมปัจจัยและกระบวนการสเคลอโรไทเซชั่น (Sclerotization) ของปูนาหลังการลอกคราบด้วยสารสกัดแทนนินเพื่อการผลิตปูนานิ่ม

ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์

ปัญญาพร แก้วกันทา, กชพร อินใจยา, นภัสกร ยาน๊ะ

อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์

สุธิพงษ์ ใจแก้ว, นาถยา อุตมา

โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์

โรงเรียนดำรงราษฎร์สงเคราะห์

ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์

พ.ศ. 2566

บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์

ปริมาณแคลเซียมไอออนและแคลเซียมคาร์บอเนตในแหล่งน้ำ รวมถึงกระบวนการสเคลอโรไทเซชั่น (Sclerotization) หรือกระบวนการที่โมเลกุลของโปรตีนประสานกับไคตินแล้วเปลี่ยนแปลงเป็นโครงสร้างเปลือกแข็งของกระดองปูนา ภายหลังการลอกคราบเป็นอุปสรรคที่สำคัญของกระบวนการเก็บเกี่ยวปูนานิ่ม ภายใต้เวลาจำกัด 2-4 ชั่วโมง ซึ่งปูนานิ่มมีราคาสูงกว่าการจำหน่ายแบบทั่วไปถึง 5-6 เท่า การศึกษาในครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อสกัดและศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดแทนนินจากใบหูกวางที่มีผลต่อปริมาณแคลเซียม แคลเซียมคาร์บอเนต และคุณภาพน้ำสำหรับเพาะเลี้ยงปูนาระยะลอกคราบ และความเข้มข้นที่เหมาะสมต่อการควบคุมกระบวนการสเคลอโรไทเซชั่นของปูนาหลังการลอกคราบ โดยแบ่งการทดลองออกเป็น 2 ตอน ทำการทดลอง 3 ซ้ำ ดังนี้ สกัดสารแทนนินจากใบหูกวางแห้ง 20 กรัม ต่อน้ำ 1 ลิตร นาน 30 นาที นำไปเจือจางในน้ำ ที่ใช้เพาะเลี้ยงปูนาระยะลอกคราบ 10, 20, 40, 80 และ 160 ppm ตามลำดับ แล้วตั้งทิ้งไว้ 1 คืน พบว่า สารสกัดแทนนินความเข้มข้น 20 – 160 ppm สามารถกำจัดแคลเซียมไอออนและแคลเซียมคาร์บอเนตในน้ำได้ทั้งหมด โดยค่า pH จะลดลงตามความเข้มข้นที่เพิ่มขึ้นอยู่ในช่วง 6.01-6.34 จึงนำสารสกัดแทนนินความเข้มข้นดังกล่าวไปเพาะเลี้ยงปูนาระยะลอกคราบ แล้วตรวจนับเปอร์เซ็นต์การรอดตายทั้งก่อนและหลังการลอกคราบ จับเวลาที่ปูนานิ่มจะมีโครงสร้างเปลืองแข็งทุกๆ 1 ชั่วโมง เปรียบเทียบกับชุดควบคุมที่เพาะเลี้ยงด้วยแหล่งน้ำทั่วไปและน้ำที่ผ่านการกรองด้วยเรซิ่น พบว่าการใช้สารสกัดแทนนินจากใบหูกวางความเข้มข้น 80 ppm มีความเหมาะสมที่สุด เนื่องจากมีเปอร์เซ็นต์การรอดตายทั้งก่อนและหลังสูงที่สุด สามารถยืดระยะเวลาการเก็บเกี่ยวปูนิ่มได้นานถึง 15.67 ชั่วโมง สูงกว่าชุดควบคุม ( การเพาะเลี้ยงด้วยน้ำจากแหล่งน้ำ ) 3.35 เท่า การศึกษาในครั้งนี้จะส่งผลดีต่อกระบวนการผลิตปูนานิ่มอย่างมีประสิทธิภาพ เพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรด้วยสารชีวภาพจากพืชในท้องถิ่น ตามเป้าหมาย BCG Economy Model