หมากฝรั่งนาโนเอนแคปซูลจากสารสกัดมะขามป้อมและใบมะกรูดเพื่อยับยั้งไบโอฟิล์มของแบคทีเรีย Streptococcus mutans สาเหตุของโรคฟันผุ
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
มนัสนันท์ พุทธวงค์, อภิญญา ชาญชัยวีระพันธุ์
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
ณัฐภัสสร เหล่าเนตร์
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
สุขภาพช่องปากที่ดีจะส่งผลให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี แต่ประชากรกว่า 3.58 พันล้านคนทั่วโลกประสบปัญหาเกี่ยวกับช่องปาก (Dominique Vervoort, 2019) ซึ่งมีโรคฟันผุเป็นโรคปัญหาที่สำคัญ สาเหตุหลักมาจากแบคทีเรีย Streptococcus mutans ก่อให้เกิดคราบจุลินทรีย์ที่ผิวฟัน ย่อยเศษอาหารที่ตกค้าง สร้างกรด และลุกลามทำลายไปถึงเนื้อฟัน การทำความสะอาดฟันจากเศษอาหารตกค้างโดยการแปรงฟันอย่างถูกวิธีเป็นวิธีการป้องกันฟันผุที่มีประสิทธิภาพและช่วยลดโอกาสการเกิดฟันผุได้ดี แต่เป็นวิธีการที่ต้องอาศัยอุปกรณ์ เวลา และทำได้เฉพาะที่ หมากฝรั่งจึงเข้ามามีบทบาทเสริมในการช่วยทำความสะอาดฟัน โดยกำจัดเศษอาหารที่ติดตามซอกฟัน และยังช่วยเพิ่มการไหลของน้ำลายที่มีส่วนช่วยให้สุขภาพช่องปากแข็งแรงเนื่องจากมีสารฟอสเฟตและแคลเซียมที่เป็นประโยชน์ต่อฟัน (American Dental Association, 2021) อย่างไรก็ตาม หมากฝรั่งในปัจจุบันยังเน้นฟังก์ชันไปที่การทำความสะอาดฟัน รสชาติ และความเพลิดเพลิน แต่ยังขาดการนำสารยับยั้งแบคทีเรียในช่องปากซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคฟันผุมาใช้ จากปัญหาที่ได้กล่าวมาข้างต้น ทีมผู้พัฒนาจึงสนใจที่จะพัฒนาหมากฝรั่งสารสกัดมะขามป้อมและใบมะกรูดผสมผสานกับเทคนิค encapsulation ซึ่งเป็นเทคนิคกักเก็บสารสำคัญอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อยับยั้งไบโอฟิล์มของแบคทีเรีย Streptococcus mutans สาเหตุของโรคฟันผุ ในการศึกษาจะมีการศึกษาอัตราส่วนที่เหมาะสมของสารสกัดมะขามป้อมและใบมะกรูดที่มีฤทธิ์ต่อการยับยั้งการเจริญเติบโตของ Streptococcus mutans ที่ 1:1, 1:2, 1:3, 2:1 และ 3:1 เพื่อหาอัตราส่วนที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพในการยับยั้งดีที่สุด นำมาประยุกต์ใช้กับเทคนิค encapsulation ทำเป็นนาโนแคปซูล โดยศึกษาสภาวะที่เหมาะสมในการเตรียมนาโนแคปซูล 5 อัตราส่วน และ 3 สารห่อหุ้มคือ กัมอารบิก, PLLA และแป้งโมดิฟายด์ ด้วยเทคนิคการทําแห้งแบบพ่นฝอย ระบบน้ำมันในน้ำ และศึกษาการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบหมากฝรั่งนาโนแคปซูลสารหยาบสกัดมะขามป้อมและใบมะกรูด เพื่อพัฒนาหมากฝรั่งที่สามารถยับยั้งไบโอฟิล์มของเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus mutans สาเหตุของโรคฟันผุ สอดคล้องกับการใช้งาน นำไปใช้งานได้จริง และสร้างมูลค่าในเชิงพาณิชย์ หมากฝรั่งที่พัฒนาขึ้นนี้จะช่วยลดโอกาสการเกิดฟันผุได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับภาคการเกษตร บรรเทาปัญหาผลผลิตตกต่ำในพืชเศรษฐกิจของไทย (เศรษฐกิจฐานราก) ลดปัญหาสุขภาพสำคัญในภูมิภาค (เศรษฐกิจภูมิภาค) ตลอดจนนำไปสู่ตลาดอาหารสุขภาพเติบโตสูง (เศรษฐกิจโลก) ตามหลักเศรษฐกิจ BCG เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในประเทศอย่างยั่งยืน