ผลของผลิตภัณฑ์ดูแลฟันเทียมแบบใหม่จากสารสกัดจากเปลือกกล้วยต่ออคริลิกเรซิ่นฐานฟันเทียมที่มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย

ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์

อริสรา เภอเกลี้ยง, พริริตา ชูศรี

อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์

อุดมลักษณ์ มาตย์สถิตย์, ธรรมรัตน์ แก้วมณี

โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์

โรงเรียนสาธิตวิทยาการอิสลาม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์

พ.ศ. 2565

บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์

ผิวฟันเทียมเป็นแหล่งกักเก็บของจุลินทรีย์ทั้งเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา การที่เศษอาหารที่ติดอยู่ระหว่างฟันเทียมกับเหงือก หรือระหว่างฟันเทียมกับเพดานปาก ทำให้เชื้อราและแบคทีเรีย เช่น Candida Albicans หรือ Streptococcus mutans เจริญเพิ่มมากขึ้น มีการสร้างคราบจุลินทรีย์ (plaque) หรือไบโอฟิล์ม (biofilm) ของเชื้อจุลินทรีย์บนผิวของฟันเทียม ซึ่งยากต่อการกำจัดออกด้วยวัสดุเชิงกล เช่น การแปรง หรือด้วยสารเคมี (Vasconceloset al., 2010 ) ส่งผลต่อการเกิดโรคปากอักเสบเหตุฟันเทียม (denture stomatitis ) (Apratim et al., 2013) ซึ่งปฏิสัมพันธ์ระหว่างเชื้อรา และแบคทีเรียที่อยู่ในไบโอฟิล์มยังมีอิทธิพลในการเกาะกลุ่มกันของเชื้อจุลชีพอื่น ๆ ที่อยู่ในไบโอฟิล์มทำให้เกิดการดื้อต่อยาต้านจุลชีพมากขึ้น (Thidarat A. et al., 2020) โดยพบว่าStreptococcus mutans และ Candida Albicans จะมีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน โดยเกื้อหนุนให้ Candida Albicans เพิ่มความสามารถในการสร้างไบโอฟิล์ม (Yoo HJ et al., 2018) อย่างไรก็ตาม การทำความสะอาดฟันเทียมด้วยเครื่องมือเชิงกล เช่น แปรงสีฟัน หรือสารเคมีบางชนิดอาจส่งผลในการสึกหรอบนพื้นผิวของอะคริลิคฟันเทียม (Kosuru et al., 2017) และผู้สูงอายุมักมีปัญหาเกี่ยวกับสายตาและการทำงานของมือทำให้มีข้อจำกัดในการขจัดไบโอฟิล์ม ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่น่าสนใจในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดฟันเทียมที่สามารถยับยั้งเชื้อจุลชีพในช่องปาก และไม่ส่งผลต่อวัสดุฟันเทียมจากสมุนไพรท้องถิ่น กานพลูเป็นแหล่งสำคัญของสารฟีนอลิก อีกทั้งน้ำมันหอมระเหย ซึ่งประกอบไปด้วยยูจีนอลเป็นส่วนใหญ่ มีศักยภาพในการต้านเชื้อแบคทีเรีย และใช้ในผลิตภัณฑ์ช่องปากหลากหลายรูปแบบ (Hussain S., 2017) กลีบเลี้ยงกระเจี๊ยบแดงอุดมไปด้วยสารที่มีฤทธิ์ทางยา ไม่ว่าจะเป็นสารกลุ่มแอนโทไซยานิน กลุ่มฟีนอลิก และกลุ่มฟลาโวนอยด์ (นพวัฒน์, 2560) ที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพช่วยต้านแบคทีเรียที่มีส่วนสำคัญในช่องปากได้