การศึกษาสารสกัดหยาบจากส้มที่มีผลต่อการสลายนิ่วแคลเซียมออกซาเลต
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
อนัญญา คุณาเทพ, สุรางคนา สุวรรณกาศ, ธนวรินทร์ รัศมิ์ธนหิรัญ
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
ธีรพัฒน์ ขันใจ
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
ในปัจจุบันนี้โรคนิ่วเป็นโรคที่พบได้ทั่วไป ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตมากมาย โดยเฉพาะนิ่วในทางเดินปัสสาวะ นิ่วในทางเดินปัสสาวะเกิดจานิ่วในไต เนื่องจากนิ่วที่อยู่ในไตไหลลงมาตามทางเดินปัสสาวะและยังมีการตกตะกอนของนิ่วค้างอยู่ที่ในทางเดินปัสสาวะถือเป็นบ่อเกิดของนิ่วในทางเดินปัสสาวะโดยสาเหตุหลักในการเกิดนิ่วนั้น คือ มีปริมาณ แคลเซียมออกซาเลต(CaC2O4), แคลเซียมฟอสเฟต(Ca3(PO4)2), โพแทสเซียมแอมโมเนียมฟอสเฟต ในร่างกายน้อย แต่มี กรดยูริก ออกซาเลต แคลเซียมมากซึ่งสารเหล่านี้เป็นสารที่ก่อให้เกิดนิ่ว นิ่วที่พบมากในทางเดินปัสสาวะจะเป็นนิ่วประเภทแคลเซียมและออกซาเลตส่งผลให้มีการเพิ่มขนาดของนิ่วมากขึ้น นิ่วมีลักษณะเป็นก้อนแข็งๆ เกิดจากตะกอนหรือตกผลึกธาตุถ้าหากนิ่วมีขนาดเล็กก็จะสามารถหลุดออกเองได้เมื่อตอนที่ผู้ป่วยปัสสาวะแต่ถ้าหากนิ่วมีขนาดใหญ่ก็อาจจะไปอุดตันตามตำแหน่งต่างๆ ของร่างกาย
วิธีการสลายนิ่วมีหลากหลายวิธี ถ้าหากนิ่วมีขนาดใหญ่ส่วนมากจะได้รับการรักษาโดยการผ่าตัดหรือการใช้คลื่นกระเเทกแต่ถ้าหากนิ่วมีขนาดเล็กส่วนมากจะแพทย์จะให้ขับออกโดยธรรมชาติ คือการดื่มน้ำให้มากๆ เพื่อจะได้ขับนิ่วออกตามปัสสาวะหรือการรับประทานยาซึ่งการเป็นนิ่วในแต่ละครั้งการที่รับประทานยาเป็นจำนวนมากๆอาจจะมีผลตามมานั่นคือโรคไต โดยทางคณะผู้จัดทำสนใจที่จะศึกษาการสลายนิ่วได้ โดยจากการที่ได้ไปศึกษามานั้น ก็พบว่า สารซิเตรทและมาเลตสามารถสลายนิ่วได้ เนื่องจากสารทั้งสองชนิดนี้มีค่าเป็นกรดและส่วนมาก ซึ่งนิ่วในทางเดินปัสสาวะเป็นนิ่วประเภทแคลเซียมออกซาเลตจากการที่ได้ศึกษามาพบว่ากรดสามารถทำปฏิกิริยากับแคลเซียมได้จึงเลือกที่จะนำสารซิเตรทและออกซาเลตมาใช้ในการทำโครงงานเรื่องนี้จึงไปค้นหางานวิจัยมาว่ามีพืชชนิดไหนที่มีสารทั้งสองทั้งกล่าวหาง่ายตามท้องถิ่นจะนำมาใช้ในการทดลองและได้พบว่าพืชชนิดนั้นคือส้ม
ส้มเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็กหลายชนิด เป็น พืชใบเลี้ยงคู่ สกุล Citrus วงศ์ มีด้วยกันนับร้อยชนิด เติบโตกระจายอยู่ทั่วโลก โดยมากจะมีน้ำมันหอมระเหยในใบ ดอก และผล และมีกลิ่นฉุน หากนำใบขึ้นส่องกับแสงแดด จะเห็นจุดเล็กๆ เต็มไปหมด ซึ่งจุดเหล่านั้นก็คือแหล่งน้ำมันนั่นเอง ส้มหลายชนิดรับประทานได้ ผลมีรสเปรี้ยวหรือหวาน มักจะมีแคลเซียม โปแทสเซียม วิตามินเอ และ วิตามินซี มากเป็นพิเศษ และในส้มนั้นมีปริมาณซิเตรทและโพแทสเซียมมาก ซึ่งสารทั้ง 2 นี้เป็นสารที่สามารถลดการเกิดนิ่วในทางเดินปัสสาวะได้
ในการศึกษาครั้งนี้ทางคณะผู้จัดทำจัดทำโครงงานนี้มาเพื่อศึกษาผลของสารสกัดหยาบของส้มที่มีผลต่อการสลายนิ่วแคลเซียมออกซาเลตในทางเดินปัสสาวะเพื่อที่จะสามารถนำสารสกัดส้มนี้มาช่วยเหลือผู้ป่วยที่เป็นโรคนิ่วและเพื่อศึกษาสารสกัดหยาบของส้มที่มีผลต่อการสลายนิ่วและแคลเซียมออกซาเลต