เซนเซอร์ทางเคมีไฟฟ้าฐานกระดาษ เพื่อตรวจวิเคราะห์ปริมาณโลหะหนักแคดเมียมและตะกั่วในตัวอย่างอาหาร
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
พิมพ์ชนก เจริญศิลป์, อัครวัฒน์ อนิวรรตพงษ์, เปมิกา เนตรเกื้อกูล
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
อับดุลฮาดี ยะโก๊ะ, ประสงค์พร เรืองพีระศิริ
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
เนื่องจากปัญหาการปนเปื้อนของแคดเมียมและตะกั่วในตัวอย่างอาหารในปัจจุบัน จึงทำให้หลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการควบคุมคุณภาพและความปลอดภัย มุ่งเน้นที่จะพัฒนาชุดตรวจวัดการปนเปื้อนของโลหะดังกล่าวด้วยวิธีการต่าง ๆ ซึ่งวิธีที่มาตรฐานที่นิยมใช้มักมีวิธีการตรวจวัดที่ซับซ้อน ใช้สารเคมีและตัวอย่างในปริมาณมาก (5000 ไมโครลิตร) และมีราคาแพง (เช่นวิธี ICP OES ที่มีราคาต่อการตรวจวัด 1200 บาท ต่อการตรวจวัดโลหะแคดเมียมและตะกั่ว/ตัวอย่าง) นอกเหนือจากวิธีดังกล่าว การตรวจวัดทางเคมีไฟฟ้าเป็นอีกหนึ่งวิธีทางเลือกที่สามารถตรวจวัดได้อย่างแม่นยำและมีราคาถูก แต่ทว่าการตรวจวัดทางเคมีไฟฟ้าที่ได้มีการรายงานก่อนหน้านั้นยังคงมีขั้นตอนการเตรียมขั้วไฟฟ้าที่ยุ่งยากซับซ้อน ทำให้ไม่สามารถนำไปใช้นอกห้องปฏิบัติการได้ คณะผู้จัดทำโครงงานจึงมีความสนใจที่จะพัฒนาอุปกรณ์ตรวจวัดทางเคมีไฟฟ้าจากวัสดุฐานกระดาษที่สามารถทำได้ง่าย มีราคาถูก (น้อยกว่า 30 บาท/ตัวอย่าง) และสามารถดัดแปรขั้วไฟฟ้าได้ในขั้นตอนเดียวร่วมกับการตรวจวัด จากการศึกษาประสิทธิภาพของวิธีวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้นพบว่ามีขีดจำกัดการตรวจวัดของโลหะแคดเมียมและตะกั่วที่ระดับ 0.689 และ 5.77 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร ซึ่งเป็นระดับที่ต่ำเพียงพอต่อการตรวจวัดในอาหารทั่วไป เพื่อทดสอบความใช้ได้ของวิธีผู้วิจัยได้มีการนำชุดตรวจวัดไปทดสอบกับตัวอย่างน้ำดื่ม น้ำแข็ง และน้ำบาดาล พบว่าชุดทดสอบมีค่าร้อยละการได้กลับคืนอยู่ในช่วง 86-102% ซึ่งเป็นช่วงที่ยอมรับได้ ด้วยเหตุนี้จึงสามารถกล่าวสรุปได้ว่า ชุดทดสอบที่พัฒนาขึ้นมีแนวโน้มที่จะสามารถนำไปประยุกต์ใช้งานภาคสนามได้จริงโดยไม่ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญในเครื่องมือวิเคราะห์