ผลของสารสกัดจากพืชสมุนไพรไทยต่อชีววิทยาของหนอนไหมและคุณภาพของผลผลิตแผ่นใยไหม
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
พณทรรศน์ ชัยประการ, ปรวัฒน์ ดอนทะนาม, สิรวิชญ์ เหลาลาภะ
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
เกียรติศักดิ์ อินราษฎร, สุธิพงษ์ ใจแก้ว
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
แผ่นใยไหมเป็นผลิตภัณฑ์จากการเพาะเลี้ยงไหมที่มีความเป็นเอกลักษณ์แสดงถึงภูมิปัญญามีมูลค่าทางการตลาดสูง ด้วยวิธีการผลิตที่เรียบง่ายทำให้ได้ผลิตภัณฑ์โดยไม่ต้องฆ่าหนอนไหมเหมือนวิธีการดั้งเดิม อย่างไรก็ตามในกระบวนการผลิตแผ่นใยไหมนั้นมักพบว่าหนอนไหมมากกว่าร้อยละ 20 จะตายระหว่างกระบวนการผลิต เนื่องจากสภาพร่างกายที่บอบบางและปราศจากรังไหมห่อหุ้ม รวมทั้งกรรมวิธีในการเคลื่อนย้ายหนอนไหมเพื่อให้เกิดความสม่ำเสมอของแผ่นใยไหมทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่าย การเตรียมหนอนไหมให้แข็งแรงและสมบูรณ์เป็นแนวทางหนึ่งในการแก้ปัญหาดังกล่าวข้างต้น โครงงานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของสารสกัดจากพืชสมุนไพรไทยต่อชีววิทยาของหนอนไหมและคุณภาพของผลผลิตแผ่นใยไหม โดยเตรียมสารสกัดจากพืชชนิดต่างๆ ได้แก่ กระเพรา (Ocimum sanctum) มะรุม (Moringa oleifera) และฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata) ด้วยเอทานอล จากนั้นนำสารสกัด 2% (m/v) มาฉีดพ่นใบหม่อนให้หนอนไหมวัยสี่จำนวนชุดการทดลองละ 200 ตัว กินทุกวัน เมื่อหนอนไหมเข้าสู่วัยห้า นับจำนวนหนอนไหมที่รอดตายเปรียบเทียบกับชุดควบคุม พบว่าหนอนไหมที่ได้รับสารสกัดพืชสมุนไพรแต่ละชนิดมีพฤติกรรมการกินอาหารและการเปลี่ยนแปลงรูปร่างไม่แตกต่างจากชุดควบคุม หนอนไหมที่ได้รับสารสกัดฟ้าทะลายโจรมีน้ำหนักตัวมากที่สุดและมีเปอร์เซ็นต์การเกิดโรคต่ำกว่าการได้รับสารสกัดจากกระเพรา สารสกัดมะรุมและชุดควบคุม โดยมีเปอร์เซ็นต์การเกิดโรคเท่ากับ 4.2, 6.9, 9.6 และ 12.2% ตามลำดับ เมื่อนำหนอนไหมวัยห้าในแต่ละชุดการทดลองไปผลิตแผ่นใยไหม พบว่าแผ่นใยไหมที่ได้จากหนอนไหมที่ได้รับสารสกัดฟ้าทะลายโจรมีสีเหลืองมากที่สุด มีน้ำหนักต่อหน่วยพื้นที่และความสม่ำเสมอของแผ่นใยไหมมากที่สุด โดยวิธีการดังกล่าวช่วยลดการตายของหนอนไหมในระหว่างการผลิตแผ่นใยไหมได้ดีกว่าชุดควบคุมถึง 3.2 เท่า โครงงานนี้จะเป็นแนวทางหนึ่งในการนำพืชสมุนไพรไทยมาประยุกต์ใช้เพื่อการลดการสูญเสียในระหว่างกระบวนการผลิตในทางการเกษตร ยกระดับกระบวนการการผลิตสินค้าทางการเกษตรให้ได้มาตรฐานต่อไป
คำสำคัญ; แผ่นใยไหม การตายหนอนไหม สมุนไพรไทยเพื่อหนอนไหม