การเพาะเลี้ยงยีสต์แดงบนเมล็ดวัชพืชหญ้าข้าวนกเพื่อผลิตสารแคโรทีนอยด์ต้นทุนต่ำ
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
ณภัทร ก๋าละปุ๊ก, ปัณฑรีย์ ริ้วทองชุ่ม, เหว่ย เจีย ลิ้ม
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
เกียรติศักดิ์ อินราษฎร
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
ชื่อโครงงาน การเพาะเลี้ยงยีสต์บนเมล็ดวัชพืชหญ้าข้าวนกเพื่อผลิตสารแคโรทีนอยด์ต้นทุนต่ำ
Low-cost carotenoid production by Rhodotorula glutinis on Echinochloa crus-galli seed
ผู้จัดทำ1. นางสาวณภัทร ก๋าละปุ๊กนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
2. นางสาวปัณฑรีย์ ริ้วทองชุ่มนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
3. นายเหว่ย เจีย ลิ้มนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
ครูที่ปรึกษานายเกียรติศักดิ์ อินราษฏร
โรงเรียน ดำรงราษฎร์สงเคราะห์ ที่อยู่ 554 ถนนอุตรกิจ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย 57000
บทคัดย่อ
แคโรทีนอยด์ (carotenoid) เป็นสารทุติยภูมิที่มีความสำคัญในทางอุตสาหกรรมอาหารและเภสัชกรรม โครงงานนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาการเพาะเลี้ยงยีสต์แดง (Rhodotorula glutinis) บนเมล็ดวัชพืชหญ้าข้าวนกเพื่อผลิตสารแคโรทีนอยด์ต้นทุนต่ำ โดยแบ่งการทดลองเป็น 2 การทดลอง ดังนี้ การทดลองที่ 1 ศึกษาผลของอายุในการเก็บเกี่ยวเมล็ดหญ้าข้าวนกต่อการสะสมแป้งและการหลุดร่วงของเมล็ด เพื่อใช้เป็นแนวทางในการหาระยะเวลาที่เหมาะสมในการเก็บเกี่ยวเมล็ดมาใช้เป็นแหล่งคาร์บอนในการเพาะเลี้ยงยีสต์แดง โดยสุ่มเก็บรวงเมล็ดหญ้าข้าวนกอายุต่างๆ กัน ได้แก่ 45, 60, 75, 90, 105 และ 120 วัน ทำการวิเคราะห์ปริมาณแป้งและการหลุดร่วงของเมล็ด พบว่า เมล็ดหญ้าข้าวนกเริ่มมีการสะสมแป้งเมื่ออายุการเก็บเกี่ยว 90 วัน และมีปริมาณแป้งสูงสุดเมื่ออายุการเก็บเกี่ยว 105 และ 120 วัน ซึ่งมีแป้งเท่ากับ 80% โดยมวล และเมล็ดจะหลุดร่วงสูงสุดที่อายุการเก็บเกี่ยว 120 วัน ดังนั้นการเก็บเกี่ยวเมล็ดหญ้าข้าวนกที่มีอายุ 105 วัน จึงเหมาะสมที่สุด ในการทดลองที่ 2 ศึกษาการเพาะเลี้ยงยีสต์บนเมล็ดวัชพืชหญ้าข้าวนกในการผลิตสารแคโรทีนอยด์ โดยเปรียบเทียบสภาวะการเพาะเลี้ยงยีสต์แดงบนเมล็ดหญ้าข้าวนกในภาวะต่าง ได้แก่ ค่า pH (6, 7 และ 8) ความชื้น (40, 50 และ 60%)) และอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C:N Ratio) (6, 7 และ 8) เพื่อหาสภาวะที่เหมาะสม โดยวัดนํ้าหนักเซลล์แห้ง (การเจริญเติบโต) และปริมาณคาโรทีนอยด์ เปรียบเทียบกับการเพาะเลี้ยงบนเมล็ดข้าว กข.6 และแป้งมันสำปะหลัง พบว่าสภาวะที่เหมาะสมในการเพาะเลี้ยงคือ ค่า pH 7 ความชื้น 50% และอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจน เท่ากับ 7 โดยยีสต์มีการเจริญเติบโตเท่ากับ 88.3 มิลลิกรัมต่อกรัม และมีปริมาณแคโรทีนอยด์เท่ากับ 3.2 ไมโคกรัมต่อกรัมเมล็ดหญ้าข้าวนก ซึ่งสูงกว่าการใช้เมล็ดข้าว กข.6 และแป้งมันสำปะหลัง 1.3 และ 2.3 เท่า ตามลำดับ ทั้งนี้วิธีการเพาะเลี้ยงยีสต์แดงบนเมล็ดหญ้าข้าวนกนี้มีต้นทุนต่ำกว่าการใช้เมล็ดข้าว กข.6 และแป้งมันสำปะหลัง 1.8 และ 2.2 เท่า ตามลำดับ โครงงานนี้จะเป็นแนวทางหนึ่งในการนำวัชพืชในนาข้าวมาใช้ให้เกิดประโยชน์และลดต้นทุนค่าซับสเตรตในการเพาะเลี้ยงยีสต์แดงได้ต่อไป