คำบุพบท

  • คำบุพบท คือ คำที่เชื่อมคำ  กลุ่มคำ หรือประโยคให้มีความสัมพันธ์กันและแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำข้างหน้าและคำข้างหลังว่าเกี่ยวข้องกันอย่างไร  เช่น  ใน  ใกล้  ตาม  ริม  บน  เหนือ แก่  โดย  ต่อ  ด้วย  เพราะ  สู่  ยัง   เมื่อ  ตั้งแต่  เป็นต้น

  • คำบุพบทมีความสัมพันธ์ระหว่างคำได้หลายชนิด  เช่น  คำนาม  กับคำนาม  , คำนามกับคำสรรพนาม  ,คำนามกับคำกริยา  หรือคำกริยา กับคำวิเศษณ์  เป็นต้น

คำบุพบทบอกอะไรได้บ้าง

  • คำบุพบทที่เชื่อมกับคำอื่นหรือประโยคอื่น  จะนำหน้าคำนาม  คำสรรพนาม  คำวิเศษณ์  คำกริยา  หรือกริยาวิเศษณ์เสมอ  แยกออกเป็นหมวดหมู่ได้ดังนี้

1. คำบุพบทบอกตำแหน่ง หรือบอกสถานที่

  • จะมีคำว่า  ใน  ใกล้  ตาม  แถว  ข้าง ติด ริม ที่  บน  ล่าง  ณ  อยู่ในประโยค

  • ตัวอย่าง

    • ครูอยู่ในโรงเรียน

    • แมวอยู่ใต้ต้นไม้

    • เขาทำบุญ  ณ วัดนอก

    • บ้านเขาอยู่ใกล้แม่น้ำ

    • แม่นั่งริมทางเดิน

    • พ่อนอนบนเตียง

    • ดำเดินบนสะพานลอย

2. คำบุพบทบอกเวลา  จะมีคำว่า  “เมื่อ  ตั้งแต่   ตราบเท่า”  อยู่ในประโยค

  • ตัวอย่าง

    • เขามาเมื่อเช้านี้

    • ฝนตกตั้งแต่บ่าย

    • ฉันรักเธอตราบเท่าชีวิต

3. คำบุพบทบอกสาเหตุ หรือใช้นำหน้าคำที่เป็นเครื่องมือเครื่องใช้  จะมีคำว่า “ ด้วย   เพราะ”  อยู่ในประโยค

  • ตัวอย่าง

    • นักเรียนสอบผ่านเพราะทุกคนตั้งใจเรียน

    • เขาเขียนหนังสือด้วยปากกา

4. คำบุพบทบอกความคาดหวัง หรือบอกผู้รับ  จะมีคำว่า “กับ  แก่   แด่  ต่อ เพื่อ  โดย   สำหรับ”     ในประโยค  ให้สังเกตคำว่า กับ  แก่  แด่  ต่อ  จะมีหลักการใช้ดังนี้

  • “กับ”   ใช้แสดงอาการ   เช่น การกระชับ  อาการร่วม   อาการกำกับกัน  อาการเทียบกัน  และแสดงระดับ

  • “แก่”   ใช้นำหน้าคำที่เป็นฝ่ายรับ    เช่น  ฉันให้ขนมแก่เด็ก

  • “แด่”   ใช้นำหน้าคำที่เป็นฝ่ายรับ  เหมือนคำว่า “แก่”  แต่ใช้สำหรับผู้ที่แสดงความเคารพ  เช่น  พ่อถวายอาหารแด่พระสงฆ์

  • “ต่อ”  ใช้นำหน้าแสดงความเกี่ยวข้องกัน    ติดต่อกัน   การเทียบจำนวน  เช่น  ประชาชนยื่นคำร้องต่อผู้ว่าราชการจังหวัด

  • ตัวอย่าง

    • พ่อถวายอาหารแด่พระภิกษุสงฆ์

    • รถยนต์คันนี้สำหรับเธอ

    • ทหารบริจาคโลหิตเพื่อช่วยเหลือคนป่วย

    • เขาอยู่เพื่อเธอ

    • แม่ให้เงินแก่ลูก

    • สุราให้โทษแก่ร่างกาย

5. คำบุพบทบอกความเป็นเจ้าของ  จะมีคำว่า  “ของ  แห่ง”  อยู่ในประโยค

  • ตัวอย่าง

    • หนังสือของฉัน

    • การรถไฟแห่งประเทศไทย

    • บ้านของฉัน

    • สภาความมั่นคงแห่งชาติ

6. คำบุพบทบอกทิศทาง   จะมีคำว่า “สู่  ยัง  ถึง”  อยู่ในประโยค

  • ตัวอย่าง

    • นักกีฬาวิ่งสู่จุดเส้นชัย

    • อ้วนกลับถึงบ้านแล้ว

    • เขาเดินไปยังภูเขาสูง

ข้อควรสังเกตของคำบุพบท

1. ให้ดูหน้าที่หลักของคำ

  • คำในภาษาไทยบางคำเขียนเหมือนกัน  แต่ทำหน้าที่หลักต่างกัน  เช่น ทำหน้าที่เป็นคำวิเศษณ์  ทำหน้าที่เป็นคำกริยา  หรือทำหน้าที่เป็นคำบุพบท  การจะดูว่าคำใดเป็นคำบุพบท  จึงต้องดูหน้าที่หลักของคำหรือประโยคนั้นว่าเป็นคำชนิดใด

  • ตัวอย่างเช่น   คำว่า  “แก่”  เป็นได้ทั้งคำวิเศษณ์  คำกริยา และคำบุพบท

    • ฉันเห็นคนแก่เดินอยู่ริมถนน     (แก่   เป็นคำวิเศษณ์)

    • แม่ให้อาหารแก่สุนัข    (แก่   เป็นบุพบท  อยู่หน้าคำนาม)

    • พ่อแก่มากแล้ว  (แก่  เป็นคำกริยา)

2. ตำแหน่งของคำบุพบท

  • คำบุพบทจะต้องนำหน้า คำนาม  คำสรรพนาม  คำกริยา  คำกริยาวิเศษณ์  หรือคำวิเศษณ์  คำบุพบทจะอยู่ตามลำพังไม่ได้