พิธีไหว้พระสวดมนต์
การไหว้พระเป็นกิจเบื้องต้น ต้องทำก่อนสวดมนต์ ไหว้พระกับบูชา พระโดยใจความอย่างเดียวกัน ไหว้พระก็ประสงค์จะให้ระลึกถึงคุณพระ บูชา พระก็เพื่อให้ระลึกถึงคุณพระว่าควรแก่การบูชา แต่โดยวัตถุต่างกัน ไหว้ พระไม่มีเครื่องบูชาเป็นแต่ประนมมือระลึกด้วยใจเปล่งด้วยวาจา กราบลง ด้วยกาย ก็สำเร็จเป็นไหว้พระพร้อมด้วยไตรทวาร คือระลึกถึงคุณ พระรัตน- ตรัยตามคำประกาศเป็นมโนประณามหนึ่ง เปล่งวาจาประกาศคุณพระรัตน- ตรัยเป็นวจีประณามหนึ่ง กราบลงด้วยเบญจางคประดิษฐ์คือฝ่ามือทั้งสอง เข่าทั้งสอง และหน้าผากหนึ่ง รวมเป็นห้าจดลงกับพื้น เป็นกายประณาม หนึ่ง ส่วนบูชาพระมีเครื่องบูชาเช่น ดอกไม้ รูปเทียน หรือเครื่องตกแต่ง ประดับประดา ซึ่งอาจทำความเลื่อมใสศรัทธาให้ทวีมากขึ้น เมื่อแลเห็นแสง ประทีปสว่างไสวและหอมตลบอบอวลไปด้วยกลิ่นธูปเทียน และดอกไม้อันยัง น้ำใจของผู้เห็นผู้ทำให้อิ่มเอิบไปด้วยศรัทธา โน้มน้าวใจให้นึกถึงคุณของพระ รัตนตรัยยิ่ง ๆ ขึ้นไป การบูชาพระด้วยเครื่องบูชานี้ได้มีมาแล้วแต่ครั้งพุทธ กาล เพราะมีหลักฐานปรากฏว่าผู้จะไปฟังธรรมของพระพุทธเจ้า ล้วนมีมือ ถือของหอมและดอกไม้เป็นต้นไปด้วยเสมอ จึงเป็นประเพณีมาจนทุกวันนี้
ในเรื่องการไหว้พระนี้ ก็เป็นประเพณีแต่ครั้งพุทธกาล เมื่อสมเด็จ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับ ณ ถ้ำอินทศาลคูหา ท้าวโกสีย์กับเทพบริวารมา เฝ้าทูลถามปัญหา พระองค์ทรงแก้ให้หายสงสัย ท้าวโกสีย์ทรงโสมนัสอิ่มเอิบ ด้วยปีติ มีความเลื่อมใสในพระบรมศาสดา ทรงลูบแผ่นดิน ๓ ครั้ง แล้ว เปล่งวาจาว่า นโม ตัสส ภควโต อรหโต สมาสมพุทฺธสฺส คำไหว้ พระครั้งนั้น ยังไม่มีแบบแผนแน่นอน ที่สั้นเพียง นโม พุทฺธสฺส ก็มีแต่ รูปความไหว้พระของท้าวโกสีย์ มิได้กล่าวถึง ธรรมคุณ สังฆคุณ เห็นจะเป็น ด้วยเหตุนี้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระราชนิพนธ์คำ ไหว้พระขึ้นใหม่ให้พร้อมทั้ง ๓ รัตนะ อนุโลมตามบทพุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ
คำไหว้พระพุทธเจ้าว่า อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา, พุทฺธํ ภควนฺตํ อภิวาเทมิ สมเด็จพระผู้ทรงพระภาคเป็นพระอรหันต์บริสุทธิ์หมดจดจาก กิเลสเครื่องเศร้าหมอง ตรัสรู้ชอบด้วยพระองค์เอง ข้าพเจ้าขอไหว้พระผู้มี พระภาคเจ้า (กราบลงหนหนึ่ง)
คำไหว้พระธรรมว่า สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, ธมฺมํ นมสฺสามิ พระธรรมอันพระผู้มีพระภาคตรัสดีแล้ว ข้าพเจ้าขอไหว้พระธรรม (กราบลง หนที่สอง)
คำไหว้พระสงฆ์ว่า สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสํโฆ, สํฆํ นมามิ พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคปฏิบัติดีแล้ว ข้าพเจ้าขอไหว้พระสงฆ์ (กราบลงหนที่สาม)