พระพรหมนารท
ในสมัยพุทธกาลครั้งเมื่อพระพุทธองค์ได้ทรมานอุรุเวลกัสสป จนสิ้นฤทธิ์อ่อนน้อมยอมเป็นศิษย์ได้นั้น มหาชนต่างพากันสรรเสริญพระพุทธองค์ พระพุทธองค์จึงตรัสว่า การที่ยังไม่อัศจรรย์เหมือนเมื่อครั้งพระองค์เป็นพระพรหมนารท และทำลายทิฐิมานะของพระเจ้าอังคติราชลงได้ แล้วจึงตรัสเล่าเรื่องพระพรหมนารทดังนี้
ในอดีตกาลสมัยหนึ่ง เมืองมิถิลามีพระเจ้าแผ่นดินทรงพระนามว่า พระเจ้าอังคติราชเป็นกษัตริย์ที่ตั้งมั่นอยู่ในสุจริตธรรม ทรงมีพระราชธิดาพระนามว่ารุจาราชกุมารี ซึ่งพระองค์ทรงโปรดปรานมาก พระราชทานสิ่งของเครื่องใช้ของเสวยชนิดดีที่สุดและพระราชทรัพย์สำหรับพระราชธิดาไว้บริจาคอยู่เนือง ๆ อยู่มาถึงคืนวันเพ็ญเดือน ๑๒ ในปีหนึ่ง พระเจ้าอังคติราชมีพระราชประสงค์จะใคร่ทำสิ่งพิเศษออกไป จึงได้ปรึกษาอำมาตย์ผู้ใหญ่ ๆ ทูลแนะให้ทรงสนทนาธรรมกับพราหมณ์ผู้มีศีล ทรงเห็นด้วยจึงเสด็จพระราชดำเนินไปหาคุณาชีวกที่มิคทายวัน พระเจ้าอังคติราช ทรงถามปัญหาธรรมยาก ๆ แก่คุณาชีวก ซึ่งคุณาชีวกจนปัญญาจึงแสร้งตอบบิดเบือนให้พระเจ้าอังคติราชเข้าใจผิด ๆ ไปเสียว่า บาปบุญไม่มี โลกหน้าไม่มี โลกนี้ไม่มี ทุกคนเสมอกันหมดทานหรือผลทานย่อมไม่มี ความเพียรไม่มีอำนาจจะทำให้คนดีหรือคนชั่ว คนโง่เป็นผู้ให้ คนฉลาดเป็นผู้รับ ใครฆ่าใครหรือเบียดเบียนใครก็ไม่บาป ดังนี้เป็นต้น และสัตว์ทุกจำพวกจะบริสุทธิ์ได้เองเมื่อท่องเที่ยวไปในสงสารถึง ๘๔ กัลป์ พระเจ้าอังคติราชทรงหลงเชื่อตามคำสอนของคุณาชีวก เลิกสนพระทัยราชการบ้านเมืองเลิกทำบุญทำทาน ทรงเพลิดเพลินอยู่แต่กามสุขเท่านั้น นางรุจาราชกุมารีทราบข่าวก็ได้เข้าเฝ้ากราบทูลให้พระบิดาทรงเลิกจากการเห็นผิดเป็นชอบ แต่ไม่นางรุจาราชกุมารีจะยกเหตุผลใด ๆ มาอธิบายก็ไม่สามารถทำให้พระเจ้าอังคติราชพ้นจากมิจฉาทิฐิได้ นางจึงตั้งสัตย์อธิษฐานให้เทพยดา สมณชีพราหมณ์ผู้อยู่ในธรรมและท้าวโลกบาล ท้าวมหาพรหมมาช่วยพระบิดาของนางให้หลุดพ้นจากมิจฉาทิฐิ ขณะนั้นพระพรหมนารทตรวจดูโลกทราบความประสงค์ของนางรุจาราชกุมารีจึงคิดช่วยเหลือ โดยแปลงเพศเป็นนักบวชมีสาแหรกอันประดับด้วยมุกดาติดตัวมาด้วย สาแหรกข้างหนึ่งใส่ภาชนะทอง อีกข้างหนึ่งวางคนโทแก้วประพาฬเหาะลงมายังที่ประทับของพระเจ้าอังคติราช มายืนตรงพระพักตร์พระเจ้าอังคติราชจึงทรงถามว่าพระพรหมนารทมาจากไหน เหตุใดจึงมีฤทธิ์ พระพรหมนารทจึงทูลว่าพระองค์มาจากเทวโลกและเพราะได้บำเพ็ญธรรม ๔ ประการ คือ สัจจะ ธรรมะ ทมะและจาคะ ไว้ในชาติก่อน ผลบุญจึงส่งให้มีฤทธิ์ในชาตินี้ แล้วพระพรหมนารทก็ได้ทูลถึงเรื่องโลกนี้โลกหน้า เรื่องบุญและบาปทั้งมวลตลอดจนพรรณนาถึงมหันตกรรมอันน่าสยดสยองในนรกให้พระเจ้าอังคติราชฟังอย่างละเอียด จนพระเจ้าอังคติราชเกิดความสำนึกพระทัยและเกรงกลัวบาปกรรมในนรก ทรงขอร้องให้พระพรหมนารทบอกทางไปสวรรค์ให้ พระพรหมนารทจึงได้แสดงธรรมถวาย พระเจ้าอังคติราชก็ละจากมิจฉาทิฐิตั้งมั่นอยู่ในสัมมาทิฐิและปกครองอาณาประชาราษฎร์ด้วยทศพิธราชธรรมจนตลอดรัชกาล