เงาะป่า
พระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บิดามารดาสั่งสอนนางลำหับและฮเนาตอนพิธีแต่งงาน
(เงาะยอ) ลูกรักจงดูเยี่ยงพยัคฆ์โคร่งใหญ่
ถึงร้ายกาจอาจหาญปานใดก็หาได้ทำร้ายแก่ลูกเมีย
ฯ ๒ คำ ฯ
(ตองยิบ) บุญเหลือจงดูเยี่ยงแม่เสือย่าอ่อนเอีย
รักตัวผู้ดูลูกเต้ากกเลียมีศัตรูสู้เสียชีวิตแทน
ฯ ๒ คำ ฯ
(มาเนาะฮอยเงาะ) สองเจ้าจงจำคำผู้เฒ่าให้มั่นแม่น
ผัวอย่าดุเมียอย่าถือเคียดแค้นรักกันมั่นแม้นพยัคฆา
ฯ ๒ คำ ฯ
(ทั้งหมด) น่าฟังเนาะน่าพังช่างสั่งสอนขออวยพรอยู่ด้วยกันให้หรรษา
บอแอ็ดขอแอ็ดโว้โห้หุยฮาจงแกล้วกล้าแคล่วคล่องทั้งสองคน
ฯ ๒ คำ ฯ
(มาเนาะ) ลูกยาจงดูเยี่ยงปักษาในไพรสณฑ์
แสวงเหยื่อเผื่อคู่บินวู่วนพอได้ผลพาร่อนมาบ้อนนาง
ฯ ๒ คำ ฯ
(ฮอยเงาะ) ชื่นอกจงดูอย่างนางนกอย่าขนาง
เมื่อยามทุกข์ปลุกใจให้โศกจางไช้ปีกหางคู่เคล้าเฝ้าเคลียคลอ
ฯ ๒ คำ ฯ
(เงาะยอตองยิบ) ไพเราะสองแม่เงาะช่างสอนลูกอ่อนหนอ
ถนอมกันผันผ่อนโอนอ่อนง้อจะรักต่อกันไปนานปานทิชา
ฯ ๒ คำ ฯ
(ทั้งหมด) น่าพังเนาะน่าฟังช่างสั่งสอนขออวยพรอยู่ด้วยกันให้หรรษา
บอแอ็คบอแอ็คไว้โห่หุยฮาเหมือนสกุณาในไพรสาณฑ์สำราญรัง
ฯ ๒ คำ ฯ
(ฮเนา) เอย์นะลูกไม่ละลืมคำที่ร่ำสั่ง
มดตัวน้อยสามัคคีมีกำลังวงศ์ก็หวังพึ่งพาความการุญ
ทั้งญาติวงศ์พงศ์เผ่าเหล่าสหายขอฝากกายแผ่เผื่อช่วยเกื้อหนุน
ข้ารักนางพ่างชีวิตทั้งคิดคุณไม่หันหุนโหดร้ายอายสัตว์ดง
ฯ ๔ คำ ๆ
(พ่อ ๒แม่ ๒) น้ำคำเพราะล้ำจับจิตพิศวง
อันชนกชนนีญาติวงศ์ล้วนจิตจงรักเจ้าเท่าชีวา
ฯ ๒ คำ ฯ
เมื่อชมพลา ลำหับ และธเนา สิ้นชีวิต มารดาทั้งสามคร่ำครวญถึงลูก
(สามแม่) โอ้ลูกเราสามราเลี้ยงมายากยามจะพรากเหมือนฟ้าแลบแปลบเดียวหาย
น่าสงสารสามแม่ล้วนแก่กายเลี้ยงลูกคล้ายฝูงนกที่กกฟอง
ถนอมมากมิให้พรากไปหนไหนมาเหมือนไข่กระทบแตกแยกเป็นสอง
สงสารล้ำน้ำตาอาบหน้านองเหมือนรางรองธารามาแต่ธาร
แม่เลี้ยงมาหวังว่าจะฝากร่างมาขาดกลางเหมือนต้นไม้ใครประหาร
สงสารนักความรักมาขาดรานเหมือนเด็ดก้านบัวสดไม่หมดใย
โอ้แต่นี้แม่จะมีแต่ร้อนเร่าเหมือนเพลิงเผาลวกลนต้นไม้ไหม้
สงสารจริงยิ่งล้นบ่นพิไรเหมือนเชื้อไฟสุมขอนจะร้อนนาน
แม่จะเป็นเช่นต้นไม้ตายเพราะลูกเห็นก็ถูกควรลับดับสังขาร
สงสารแท้เห็นไม่รอดคงวอดปราณเหมือนไฟผลาญไพรพนัสเหลือตัดรอน
ฯ ๑๐ คำ ฯ