การเปรียบเทียบความสามารถในการควบคุม Aspergillus flavus ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเมล็ดเน่าก่อนงอกในเมล็ดถั่วลิสง ด้วยสารสกัดจากพืชสมุนไพร
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
ภัทรพรรณ ดอกไม้, สิริยากร บัวนุช
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
สุวิภา เกตุทัต
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
โรคเมล็ดเน่าก่อนงอกมีสาเหตุมาจากกลุ่มเชื้อรา Aspergillus spp. ที่อาศัยอยู่ในดิน โดยเฉพาะเชื้อรา Aspergillus flavus ที่สามารถเข้าทำลายเมล็ดที่อยู่ในฝักของถั่วลิสงได้
มีผลทำให้คุณภาพและผลผลิตของเมล็ดถั่วลิสงลดลง(Shukla et al., 2009) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่เกิดขึ้นกับถั่วลิสงที่ปลูกในเขตร้อนและร้อนชื้น รวมทั้งประเทศไทยด้วย นอกจาก
เชื้อรา Aspergillus flavus จะทำให้ผลผลิตของเมล็ดถั่วลิสงลดลงแล้ว ยังสร้างสารพิษอะฟลาทอกซินที่ก่อให้เกิดโรคทั้งในมนุษย์และสัตว์ ซึ่งสารพิษชนิดนี้จะสะสมอยู่ภายในตับ ทำให้เกิดโรคมะเร็งตับและยังมีส่วนในการทำลายระบบภูมคุ้มกันในร่างกาย ทำให้เกิดโรคแทรกซ้อน เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิดบีได้(Ding et al., 2012)
ปัจจุบันพืชสมุนไพรหลายชนิดถูกนำมาใช้ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อรา มีรายงานมากมายที่เกี่ยวข้องกับสมุนไพรซึ่งมีสารประกอบบางชนิดที่สามารถยับยั้งการเจริญของ
เชื้อราได้ จากงานวิจัยเรื่อง การปนเปื้อนเชื้อราในถั่วลิสงและการควบคุมโดยใช้น้ำมันหอมระเหยจากเครื่องเทศ พบว่า กานพลูมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา Aspergillus flavus ได้ดีที่สุด
จากงานวิจัยเรื่อง ประสิทธิภาพของสารสกัดจากพืชสมุนไพรในการควบคุมเชื้อรา Aspergillus flavus พบว่า ข่ามีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา Aspergillus flavus ได้ดีที่สุด และจากงานวิจัยเรื่อง การยับยั้งการเจริญและการสร้างสารพิษอะฟลาทอกซินของเชื้อรา Aspergillus flavus และ Aspergillus parasiticus โดยสารสกัดจากพืชตระกูลส้ม พบว่า ผิวมะนาวมีฤทธิ์ยับยั้ง
การสร้างสารพิษอะฟลาทอกซินได้ดีที่สุด
จากข้อมูลข้างต้น คณะผู้จัดทำจึงมีความสนใจที่จะนำสารสกัดจากพืชสมุนไพร ได้แก่ กานพลู ข่า และผิวมะนาว มาศึกษาประสิทธิภาพในการควบคุมการเกิดโรคเมล็ดเน่า
ก่อนงอกและศึกษาผลของสารสกัดพืชสมุนไพรต่อการเจริญเติบโตของถั่วลิสง และนำมาประยุกต์ใช้ในบรรจุภัณฑ์ถั่วสิลงเพื่อควบคุมการเจริญของเชื้อราและการสร้างสารพิษ
อะฟลาทอกซินซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคเมล็ดเน่าก่อนงอก