โครงงานวิทยาศาสตร์เรื่องมอร์แดนท์ที่มีผลต่อการติดสีจากส่วนต่าง ๆ ของมะพูดและความคงทนของสีในการย้อมผ้า

บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์

โครงงานเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการสกัดสีจากส่วนต่างๆของมะพูด เพื่อศึกษามอร์แดนท์ที่มีผลต่อการติดสีจากส่วนต่างๆของมะพูดและความคงทนของสีในการย้อมผ้าและเพื่อศึกษาการติดสีมะพูดในผ้าต่างชนิดกัน พบว่า เมื่อนำส่วนต่างๆของมะพูดมาสกัดสีโดยต้มในน้ำเดือดจะให้สีที่แตกต่างกันโดยใบอ่อนและใบแก่จะให้สีน้ำตาลแดง กิ่งจะให้สีน้ำตาล ผลอ่อนจะให้สีเขียวอ่อนอมน้ำตาล เมื่อศึกษาวิธีการสกัดสีด้วยวิธีการต่างๆกัน คือ แช่น้ำที่อุณหภูมิห้อง ต้มในน้ำเดือดและแช่ในเอทิลแอลกอฮอล์ พบว่าวิธีการสกัดต่างกันจะทำให้ได้สีจากส่วนต่างๆของมะพูดต่างกัน คือ ใบอ่อนกับใบแก่เมื่อแช่น้ำจะได้สีน้ำตาลแดงใส เมื่อต้มในน้ำเดือดได้สีน้ำตาลแดงขุ่น เมื่อแช่ในเอทิลแอลกอฮอล์จะได้สีเขียวเข้มใส ส่วนกิ่งเมื่อแช่ในน้ำได้สีน้ำตาลเข้มใส เมื่อต้มในน้ำเดือดได้สีน้ำตาลเข้มขุ่น เมื่อแช่เอทิลแอลกอฮอล์ได้สีเหลืองอมส้มใส และผลอ่อน ผลแก่ เมื่อแช่ในน้ำได้สีน้ำตาลอ่อนขุ่น เมื่อต้มในน้ำเดือดได้สีน้ำตาลอ่อนใส เมื่อแช่เอทิลแอลกอฮอล์จะได้สีเหลืองอมส้มใส เมื่อศึกษาการติดสีมะพุดในผ้าต่างชนิดกัน คือ ผ้ามัสลินและผ้าฝ้าย พบว่า ผ้าฝ้ายจะย้อมติดสีดีกว่า เมื่อศึกษาชนิดของมอร์แดนท์ที่มีผลต่อการติดสีและความคงทนของสีในการย้อมผ้าจากใบมะพูด โดยใช้มอร์แดนท์หรือสารช่วยย้อมจำนวน 5 ชนิด คือ น้ำสารส้ม น้ำปูนใส น้ำสนิมเหล็ก น้ำโคลนและน้ำเกลือ พบว่าเมื่อย้อมผ้าด้วยใบมะพูดและแช่ในมอร์แดนท์ต่างกันจะทำให้ผ้ามีเฉดสีต่างกัน โดยผ้าที่ติดดีที่สุดคือผ้าที่ย้อมด้วยใบมะพูดแล้วแช่ในมอร์แดนท์น้ำปูนใส เมื่อแช่ผ้ามัสลินและผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยสีสกัดจากส่วนของใบแก่โดยวิธีการต้มกับน้ำลงในมอร์แดนท์น้ำปูนใสที่มีความเข้มข้นต่างกัน โดยใช้ระยะเวลาในการแช่เท่ากัน ปรากฏว่าความเข้มข้นไม่มีผลต่อการติดสี เมื่อแช่ผ้ามัสลินและผ้าฝ้ายลงในมอร์แดนท์น้ำปูนใสที่มีความเข้มข้นเท่ากัน ในระยะเวลาที่แตกต่างกัน ปรากฎว่าเวลาในการแช่ไม่มีผลต่อการติดสี เมื่อแช่ผ้ามัสลินและผ้าฝ้ายลงในมอร์แดนท์ 2 ชนิดที่มีความเข้มข้นเท่ากัน พบว่า จะทำให้เกิดเฉดสีหลากหลายมากขึ้น ดังนั้นการย้อมผ้าจะได้สีสวยงามตามเฉดสีที่ต้องการ

ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
  • กรรณิการ์ สิงห์ทอง

  • เพ็ญศิริ เพิ่มพูน

โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์

โรงเรียนสทิงพระวิทยา

รางวัลการประกวดโครงงานวิทยาศาสตร์

ม.ต้น เหรียญทอง ภาคใต้

คำสำคัญ (keywords) ของโครงงาน
  • การย้อมผ้าสี

  • มอร์แดนท์

  • มะพูด การทดลอง

ประเภทโครงงานวิทยาศาสตร์