๑๑.๑ บทสรุป
งานวิจัยฉบับนี้ มุ่งศึกษาปัจจัยแวดล้อมของกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน ที่ก่อให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนพึ่งพาตนเองสู่หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนด้านการเกษตรพึ่งพาตนเองด้วยภูมิปัญญาชาวบ้าน รวมทั้งเพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์จากการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน ที่มีความน่าอยู่ ชุมชนเข้มแข็ง และเพื่อให้ได้ข้อมูลชุมชนเกษตรกรที่เข้มแข็งด้วยเศรษฐกิจชุมชนพอเพียง พึ่งพาตนเองจากภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนประกอบการเผยแพร่ เป็นแนวทางให้ชุมชนอื่นได้นำผลการพัฒนาสู่การเป็นเครือข่ายชุมชนเข้มแข็งด้วยเศรษฐกิจชุมชนพัฒนาแบบพอเพียงและยั่งยืนต่อไป