๑๐.๑ บทสรุป

ผู้เขียนศึกษาทางเลือกในการพัฒนาความเป็นอยู่ของเกษตรกรรายย่อย โดยเน้นวิธีการลงทุนเพื่อพัฒนาระบบชลประทานทั้งจากทางภาครัฐและจากเกษตรกร เพราะการพัฒนาความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งน้ำ ย่อมส่งผลถึงการเพิ่มปริมาณผลผลิตและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของเกษตรกร

อย่างไรก็ตาม การพัฒนาดังกล่าวอาจต้องการเงินสนับสนุนจากรัฐบาลหรือองค์กรเอกชนอื่น ๆ หากเกษตรกรรายย่อยไม่มีเงินสะสมเพียงพอที่จะสร้างแหล่งน้ำได้เอง นอกจากนี้ เกษตรกรบางคนก็ไม่ต้องการสูญเสียเงินสะสมที่มีจำกัดไปในการสร้างแหล่งน้ำ

ดังนั้น เพื่อที่จะทำให้เงินสนับสนุนของรัฐและองค์กรเอกชนอื่นๆ ที่มีอยู่จำกัดเช่นกันก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด การทำความเข้าใจในปฏิกิริยาตอบสนองของเกษตรกรที่มีต่อนโยบายทางเลือกต่างๆ ที่ได้กำหนดขึ้นมาจึงจำเป็นอย่างยิ่ง และด้วยเหตุนี้ผู้เขียนจึงได้คิดค้นกลยุทธ์ขึ้นมาเพื่อสร้างความกระจ่างในประเด็นดังกล่าว