งูบองเวียนโคน
คำว่า งูบอง หรือ งูบองหลา เป็นงูพิษอาศัยอยู่ทั้งบนบกและในน้ำ เวลาฉกจะยกหัวและลำตัวขึ้นสูงมาก ในภาษาไทยกรุงเทพเรียกว่า งูจงอาง คำว่า บอง คือ กระบอง หลา คือ สลา หมายถึง ต้นหมาก งูบองหลา จึง หมายถึง งูที่มีลำตัวยาวใหญ่เหมือนต้นหมาก
งูบองเวียนโคน เป็นสำนวนที่เกิดขึ้นมาจากการสังเกตของชาวใต้ ในอดีตถึงลักษณะพฤติกรรมของงูจงอางที่เฝ้าเวียนโคนต้นไม้อย่างใจจด ใจจ่อ เพื่อจะให้เหยื่อที่มันเฝ้าอยู่ตกลงมาหรือออกมาพร้อมจะกินเป็นอาหาร ทันที โดยฝ่ายเหยื่อก็พยายามจะหนี แต่ไม่รอด เพราะความอ่อนแรงและแพ้ ตบะงูจงอาง ในที่สุดก็ตกลงจากต้นไม้พร้อมเป็นเหยื่อของงูจงอางทันที เหมือน อย่างหมาได้กลิ่นเสือแล้วจะหมดแรง ไม่สามารถจะวิ่งหนีได้
สำนวน งูบองเวียนโคน ชาวใต้มักนำไปเปรียบเทียบกับผู้ชายที่รักผู้หญิง และพยายามไปเฝ้าวนเวียนอยู่บ้านฝ่ายหญิงเป็นประจำ จนกระทั่งฝ่ายหญิง ใจอ่อนเกิดความเห็นใจและยอมรับในที่สุด เช่น สาวขุ้มอยู่สวยยังบาว ๆ ไป เฝ้าเหมือนงูบองเวียนโคน แปลว่า นางสาวขุ้มหน้าตาสวย มีหนุ่ม ๆ ไปเฝ้า เหมือนงูบองเวียนโคน คำว่า อยู่สวย แปลว่า สวย, น่ารัก ยัง แปลว่า มี บาว แปลว่า ชายหนุ่ม สาวเอียดอยู่โหมระจังหู หาไม่งูบองมาเวียนโคนสักตัว แปลว่า นางสาวเอียดขี้เหร่มาก ไม่มีงูบองมาเวียนโคนสักตัว คำว่า อยู่ไหมระ [อยู่โหมระ] แปลว่า ขี้เหร่ จังหู แปลว่า มาก หาไม่ แปลว่า ไม่มี
(ผศ.ปองทิพย์ หนูหอม)