ไม้หลักปักเลน

ไม้หลักปักเลน เป็นสำนวนแปลว่า โลเล, ไม่แน่นอน คำว่า เลน หมายถึง ดินที่เหลวอยู่ในที่ชื้นแฉะหรือมีน้ำขัง เช่น ท้องร่องสวน บ่อ บึง สระ คู คลอง แม่น้ำ ในท้องร่องสวนถ้ามีเลนสะสมอยู่มาก จะทำให้ท้องร่องสวนตื้นเขิน ชาวสวนมักใช้พลั่วโกยหรือตักสาดขึ้นไปบน หลังร่องสวน ส่วน ไม้หลัก คือไม้ที่มีขนาดใหญ่พอสมควร เป็นไม้ที่ใช้ ปักลงดินเพื่อเป็นหลักค้ำยัน ใช้ผูกไม้เลื้อย ผูกสัตว์เลี้ยงเช่น วัว ควาย หรือ ผูกเรือในแม่น้ำ คู คลอง เป็นต้น ถ้าไม้หลักปักลงดินที่เหลวเป็นเลนก็จะ ไม่แน่น ไม่มั่นคง มักโอนเอนไปมา ถ้าผูกต้นไม้ ต้นไม้ก็จะล้ม ถ้าผูกสัตว์เลี้ยง สัตว์เลี้ยงจะหลุดเดินไปที่อื่น หรือถ้าผูกเรือ เรือจะลอยไปตามน้ำ เกิด ความเสียหายได้

สำนวนไม้หลักปักเลน ใช้เปรียบกับผู้ใหญ่ที่ยึดถือเป็นหลักเป็นที่ พึ่งไม่ได้ เพราะเป็นคนโลเล ไม่มั่นคง ไม่แน่นอน มีคำประพันธ์ในวรรณคดี เรื่องสังข์ทองว่า "เหมือนไม้หลักปักเลนเอนไปมา" และมีสำนวนที่ใกล้เคียงกัน คือ ไม้หลักปักขี้ควาย

(นางอัญชลี โพธิ์กิ่ง)