ผญาคำสอน : ไม่ให้เชื่อคนง่าย
ผญาที่ว่า กกบ่เตื้อง ติงตายตั้งแต่ง่า [กกบ่อเตื้อง ติงตายตั้งแต่หง่า] แปลว่า ต้นไม้ยังไม่ตายแต่กิ่งไม้กลับตาย
กก แปลว่า ลำต้น
เตื้องติง แปลว่า เคลื่อนไหว
ง่า [หง่า] แปลว่า กิ่งไม้
ผญาที่ว่า ง่าบ่เหลื้อง ไปเตื้องตั้งแต่ใบ [หง่าบ่อเหลื้อง ไปเตื้องตั้งแต่ใบ] แปลว่า กิ่งไม้ไม่ไหวติงแต่ใบไม้ยังเคลื่อนไหวอยู่
เหลื้อง แปลว่า เคลื่อนไหว
ดังนั้นคำผญาที่ว่า กกบ่เตื้อง ติงตายตั้งแต่ง่า ง่าบ่เหลื้อง ไปเตื้องตั้งแต่ใบ [กกบ่อเตื้อง ติงตายตั้งแต่หง่า หง่าบ่อเหลื้อง ไปเตื้องตั้งแต่ใบ] จึงหมายความว่า ต้นไม้ที่ยังไม่ตาย แต่กิ่งนั้นกลับตาย และกิ่งไม้ก็ไม่เคลื่อนไหว แต่ใบไม้ยังเคลื่อนไหวอยู่ เป็นผญาคำสอนที่เปรียบให้รู้จักพิจารณาคนแต่ละคนให้ถ้วนถี่ ก่อนจะคบหาหรือหลงเชื่อ เพราะคนที่ดูภายนอกน่าเชื่อถือ คือ แต่งกายดูภูมิฐาน แต่ในจิตใจอาจจะมีสิ่งไม่ดีซ่อนเร้นอยู่ และใช้คำพูดที่ฟังดูมีหลักการน่าศรัทธาหว่านล้อมให้คนอื่นหลงเชื่อ ตรงข้ามกับคนที่มองดูไม่น่าไว้วางใจ แต่จริง ๆ แล้ว เขาเป็นคนดีมีคุณธรรมน่าคบหาสมาคมมากกว่าคนที่แต่งตัวภูมิฐานและใช้วาจาดี
(นายนิรันดร์ บุญจิต)