ผญาคำสอน : ให้เป็นคนขยันหมั่นเพียร
ใจคิดสร้าง กลางดงก็ว่าทุ่งใจขี้คร้าน กลางบ้านก็ว่าดง
[ใจคึดส่าง กางดงกะว่าท่งไจขี่ค่านกางบ้านกะว่าดง]
คำผญาข้างต้น ใจคิดสร้าง กลางดงก็ว่าทุ่ง [ใจคึดส่าง กางดงกะว่าท่ง] แปลว่า ใจคิดจะสร้างสิ่งใดก็ตาม แม้จะเป็นป่าดงก็ยังคิดว่าเป็นทุ่งนา ผญาที่ว่า ใจขี้คร้าน กลางบ้านก็ว่าดง (ไจขี่ค่านกางบ้านกะว่าดง] แปลว่า ใจขี้เกียจอยู่กลางบ้านก็ยังคิดว่าเป็นป่าดง
ขี้คร้าน [ขี่ค่าน] แปลว่า ขี้เกียจ
ดังนั้น คำผญาที่ว่า
ใจคิดสร้าง กลางดงก็ว่าทุ่งใจขี้คร้าน กลางบ้านก็ว่าดง
[ใจคึดส่าง กางดงกะว่าท่งไจขี่ค่านกางบ้านกะว่าดง]
หมายความว่า คนขยันนั้นสามารถทำงานได้ไม่ว่าจะเป็นที่ใด ส่วนคนขี้เกียจ แม้จะอยู่ที่ที่สามารถทำงานได้ ก็ยังรู้สึกลำบาก ไม่อยากทำงาน เปรียบเสมือน กับคนที่ขยัน แม้จะอยู่กลางป่ากลางดงก็ยังขยันหักร้างถางพง แม้จะเป็น ป่ารกทึบก็ยังคิดสู้ทำงานไม่ท้อถอย ไม่เหมือนกับคนขี้เกียจ ถึงแม้จะอยู่กับบ้าน ไม่มีต้นไม้ใหญ่ให้ต้องหักร้างถางพงก็ยังขี้เกียจไม่ยอมทำอะไรเลย
(นายนิรันดร์ บุญจิต)