ผญาคำสอน : ให้หมั่นศึกษาหาความรู้ตามแนวทางของปราชญ์

ให้ค่อยเพียรเรียนรู้คำสอนของปราชญ์
หากช่างอยู่ช่างเว้า ออละอ้วนอุ่นเรือน
[ให้คอยเพียนเฮียนสู่คำสอนของปาด
หากซ่างอยู่ซ่างเว้า ออละอ้วนอุ่นเฮือน]

ผญาที่ว่า ให้ค่อยเพียรเรียนรู้คำสอนของปราชญ์ [ไห่คอยเพียนเฮียนสู่คำสอนของปาด] แปลว่า ให้หมั่นศึกษาหาความรู้ในวิชาการตามอย่างนักปราชญ์

ผญาที่ว่า หากช่างอยู่ช่างเว้า ออละอ้วนอุ่นเรือน [หากซ่างอยู่ซ่างเว้า ออละอ้วนอุ่นเฮือน] แปลว่า อยู่ตามประสา พูดจาไพเราะน่าฟัง มีเหตุมีผล ภายในบ้านเรือนของตนเองก็มีแต่ความสุข

เว้า [เว้า] แปลว่า พูดจา

ออละอ้วน แปลว่า สุขสบาย

อุ่นเรือน [อุ่นเฮือน] แปลว่า บ้านเรือนมีแต่ความอบอุ่น มีความสุข

ดังนั้นคำผญาที่ว่า ให้ค่อยเพียรเรียนรู้คำสอนของปราชญ์ หากช่างอยู่ช่างเว้า ออละอ้วนอุ่นเรือน [ให่คอยเพียรเฮียนฮู้คำสอนของปาด หากช่างอยู่ซ่างเว้า ออละอ้วนอุ่นเฮือน] จึงหมายความว่า เกิดเป็นคนให้หมั่นศึกษาหาความรู้ตามอย่างนักปราชญ์ ให้รอบรู้จนแตกฉานในวิชาการด้านต่าง ๆ เพื่อจะนำเอาความรู้นั้นไปประกอบสัมมาอาชีพของตนต่อไป ในที่นี้น่าจะหมายความรวมถึงให้รอบรู้ถึง ฮีตเก่าคองหลัง หมายถึง ฮีตสิบสองคองสิบสี่ ที่เป็นหลักการประพฤติปฏิบัติตนในกรอบจารีตประเพณีอันดีงามมาแต่โบราณ เพื่อจะให้ดำรงตนอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

(นายนิรันดร์ บุญจิต)