ผญาคำสอน : สอนเด็กให้ตั้งใจเรียน
ผญาที่ว่า ยามยังน้อย ให้เจ้าหมั่นเรียนคุณ [ยามยังน่อย ไห่เจ้าหมั่น เฮียนคุน] แปลว่า เมื่อยังเป็นเด็ก ให้เจ้าขยันหมั่นเพียรเรียนหนังสือ
ยังน้อย [ยังน่อย] แปลว่า ยังเด็ก
ผญาที่ว่า ลางเทื่อบุญเรามี สิยศสูงเพียงฟ้า [ลางเทือบุนเฮามี สิ ยดสูงเพียงฟ่า] แปลว่า บางทีหากเรามีบุญวาสนา อาจจะมียศศักดิ์สูงเทียมฟ้า
ลางเทื่อ [ลางเทือ] แปลว่า บางที, บางครั้ง
ผญาที่ว่า ไปทางหน้า หาเงินได้พันหมื่น [ไปทางหน่า หาเงินได้พันหมื่น] แปลว่า ในอนาคตข้างหน้า เราอาจจะหาเงินได้เป็นพันเป็นหมื่น
ทางหน้า [ทางหน่า] แปลว่า ในอนาคต
ผญาที่ว่า ไผผู้ความรู้ตื้น เงินเบี้ยบ่แก่นถุง ดอกนา [ไผผู่ควมรู่ตื้น เงินเบี้ยบ่แก่นถง ดอกนา] แปลว่า ใครที่มีความรู้น้อย จะไม่สามารถหาเงินมา ใส่ในกระเป๋าได้ดอกนะ
ไผ แปลว่า ใคร,ผู้ใด
แก่น แปลว่า คุ้นเคย, สนิทสนม, ชอบพอ
ดอกนา เป็นคำสร้อยท้ายประโยค
ดังนั้น คำผญาว่า
จึงมีความหมายว่า ในวัยเด็กมีหน้าที่เรียนหนังสือ ก็ต้องขยันหมั่นเพียร ขวนขวายหาความรู้ ต่อไปเราอาจจะได้ยศได้เกียรติได้ตำแหน่งที่สูงขึ้นในอนาคต ข้างหน้าจะหาเงินหาทองได้มากมาย ถ้าเราไม่หมั่นหาความรู้ใส่ตัว จะทำให้หาเงิน หาทองได้ยาก ชีวิตความเป็นอยู่ก็จะตกระกำลำบาก
(นายเกษียร มะปะโม)