ผญาคำสอน : ตนเป็นที่พึ่งของตน

อย่าสุหวังสุขย่อน บุญเขามาพึ่ง
สุขก็สุขเพิ่นผู้น บ่มาฮอดหมู่เรา ดอกนา
[อย่าสุหวังสุกย่อน บุญเขามาพึ่ง
สุกกะสุกเพินพุ่น บ่มาฮอดหมู่เฮา ดอกนา]

ผญาที่ว่า อย่าสุหวังสุขย่อน บุญเขามาพึ่ง [อย่าสุหวังสุกย่อน บุญเขามาเพิ่ง] แปลว่า อย่าเพียงแต่หวังความสุขโดยอาศัยบุญของคนอื่น

สุ แปลว่า ไม่

ย่อน แปลว่า เพราะ, เหตุ, เนื่องจาก

เพิ่ง แปลว่า พึ่ง, พึ่งพาอาศัย

ผญาที่ว่า สุขก็สุขเพิ่นพู้น บ่มาฮอดหมู่เรา ดอกนา [สุขก็สุขเพิ่นพู้น บ่มาฮอดหมู่เฮา ดอกนา] แปลว่า ความสุขก็เป็นความสุขของคนอื่น ไม่มาถึงพวกเราหรอกนะ

พู้น แปลว่า นู้น, โน้น

ฮอด แปลว่า ถึง

ดอกนา เป็นคำสร้อยท้ายประโยคมีความหมายว่า ดอกนะ

ดังนั้น คำผญาที่ว่า

อย่าสุหวังสุขย่อน บุญเขามาพึ่ง
สุขก็สุขเพิ่นพู้น บ่มาฮอดหมู่เรา ดอกนา
[อย่าสุหวังสุกย่อน บุญเขามาเพิ่ง
สุขก็สุขเพิ่นพู้น บ่มาฮอดหมู่เฮา ดอกนา]

จึงมีความหมายว่า อย่าไปหวังพึ่งความสุขจากคนอื่น ถึงอย่างไรสุขของคนอื่นก็ไม่สามารถเผื่อแผ่มาถึงเราได้ หรือถ้าเราอยากมีความสุขเหมือนคนอื่น เราต้องขยันหมั่นเพียรด้วยตัวเราเอง เราจึงจะมีความสุขอย่างเขาได้ อย่าหวังพึ่งให้คนอื่นเขาช่วยเหลือเราอย่างเดียว เราต้องช่วยเหลือตัวเองให้มาก ดังคำกล่าวที่ว่า ใครทำ ใครได้ หรือ อตุตา หิ อตฺตโน นาโถ ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน นั่นเอง

(นายเกษียร มะปะโม)