นางนพมาศ หรือตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์
ของ นางนพมาศ (ท้าวศรีจุฬาลักษณ์)
นางเรวดีสอนนางนพมาศก่อนนำไปถวายพระร่วงเจ้า
ในราตรีวันนั้นมารดาข้าน้อยผู้มีนามชื่อเรวะดี จึงให้โอวาทสั่งสอนว่า แม่ผู้เป็นที่รักของมารดา เจ้าจะไปอยู่ในพระราชนิเวศน์แต่ผู้เดียวไกลบิดามารดา เจ้าจงอุตส่าห์รักษาตัวทุกเข้าค่ำอย่าได้ประมาท : ควรจะคารวะยำเกรงท่านผู้ใดจงนบนอบ แม่จะทำกิจราชการเข้าแหนจงประพฤติจริยกิริยาหมอบคลานให้เรียบร้อยต้องที่ต้องทาง อย่าทำรี ๆ ขวาง ๆ ให้เขาว่า อย่าทำเช่อ ๆ ซ่า ๆ ให้ท่านหัว อย่าประพฤติตัวเก้อ ๆ ขวย ๆ ให้คนล้อ อย่าทำลับ ๆ ล่อ ๆ ให้เขาถาก อย่าทำโปก ๆ ปาก ๆ ให้ท่านว่ากิริยาชั่ว จงแต่งตัวให้งามต้องตาคน จงประพฤติตนให้ต้องใจท่านทั้งหลาย จงฝากตัวมุลนายให้กรุณา คอยระวังเวลาราชการอย่าเมินประมาท ให้พระเจ้าแผ่นดินต้องเรียกหาคอยท่าตัวหาควรไม่ อันธรรมดาพระมหากษัตริย์ย่อมมีพระราชธุระมากด้วยกิจการบ้านเมือง ถ้าผู้ใดทำใจเชื่องช้าจะไปมารับราชกิจมิได้ทันเพลานาทีก็มักขุ่นเคือง จะรังเกียจพระทัยเสียว่าคน ๆ นี้จะแกล้งให้เสียงานเสียการ ก็หาใช้สอยต่อไปไม่ หนึ่งเล่าถ้าจะรับราชบรรหารหูก็ให้ไว ฟังจงเข้าใจให้ทุกคำจำก็ให้มั่น อย่าเอาสิ่งนั้นไปเป็นสิ่งนี้ อย่าแร่ร่าไปให้เกินพระราชบัญญัติ อันน้ำพระทัยพระมหากษัตริย์แล้วมากไปด้วยบารมี มานะ มิได้รู้อ่อนจ้อขอรักบุคคลผู้ใดเป็นธรรมดา ถ้าใครจงรักภักดีมีปัญญาหยั่งรู้พระอัธยาศัย จะตรัสใช้สิ่งใดก็ได้ราชการก็ย่อมจะชุบเลี้ยง ให้มียศถาบรรดาศักดิ์ทั้งพึงพระทัยที่จะใช้สอย ถึงมาทว่าจะพลังผิดด้วยจิตประมาทขาดหน่อยเหลือหน่อยหนึ่งก็ดี แม้นน้ำพระทัยยังเห็นว่าเป็นด้วยเคลิ้มสติไปบ้างแต่อย่างนี้แล้วถึง จะผิดมากจนโทษควรจะขุ่นเคืองเป็นสาหัส พระมหากษัตริย์ก็จะยังทรงคิดถึงความดีซึ่งมีมาแต่หลัง เห็นพอจะหยุดยังพระทัยได้ โดยทรงพระเมตตา ถ้าแม้นทำขาด ๆ เหลือ ๆ เป็นไปเนื่อง ๆ แล้วก็คงจะเฉลียวพระทัยระแวง ว่าแกล้งจะให้อ้อนง้อขอรักด้วยเชื่อรูปเชื่อวาสนา เชื่อทรัพย์สมบัติ เชื่อเวทมนตร์และเชื่อดี แม้นจะมีสิ่งผิดแต่สักน้อยความก่อนเก่าก็จะพลอยเกิดขึ้นด้วยมานะกษัตริย์ อาจจะตัดความรักความอาลัย ความเกรงใจความดี ให้เด็ดขาดได้เป็นสินคงตัดหยวกตัดปลี เจ้าอย่ามีความประมาทนะแม่รู้เป็นที่รักของมารดา ประการหนึ่ง อันพระมหาราชเทวี ก็ควรหมู่พระสนมกำนัลจะฝากตัวกลัวเกรง ด้วยว่าเป็นใหญ่อยู่ในพระราชนิเวศน์วังสถาน ได้บัญชากิจราชการสิ้นเสร็จ เจ้าจงดูถ้าเห็นว่ามากไปด้วยริษยาพยาบาทเคียดขึงหึงหวง มักเก็บถ้อยมาร้อยเป็นความแล้ว เจ้าอย่าได้เอาตัวเข้าพัวพัน ให้เกิด กุลียุคขุ่นเคืองเบื้องบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นอันขาดทีเดียว ซึ่งมารดาให้โอวาทสั่งสอนแต่สิ่งละอันพันละน้อยนี้ ด้วยเห็นว่าเจ้ามีปัญญาเฉลียวฉลาดรอบลอบรู้ชอบผิดชั่วดีอยู่กับใจเจ้าแล้ว ข้าน้อยได้สดับก็มีความยินดี จึงคำนับรับคำสอนจำใส่ใจไว้มั่นคง