การสารสกัดแคปไซซินจากพริก เพื่อตัดวงจรการเจริญเติบโตของแมลงวันบ้าน
- ชื่อนักเรียนผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
ธนพล ภูคำสัน, นภาพร บุญเชิญ, สิมิลัน เพ็งจันทร์
- อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานวิทยาศาสตร์
ทิพย์สุดา กลางคำ
- โรงเรียนที่กำกับดูแลโครงงานวิทยาศาสตร์
- ปีที่จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์
บทคัดย่อโครงงานวิทยาศาสตร์
ในบรรดาแมลงที่อาศัยในแหล่งเดียวกับคน แมลงวันจัดเป็นแมลงที่พบได้บ่อยโดยเฉพาะในเขตร้อน คนทั่วไปรู้จักแมลงวันดี ซึ่งแมลงวันอยู่ร่วมกับคนมาเป็นเวลานาน ในประเทศไทยมีแมลงวันหลายชนิดอาศัยอยู่ แมลงวันที่คนไทยรู้จักดีที่สุดคือแมลงวันบ้านและแมลงวันหัวเขียว แมลงวันบ้านและแมลงวันหัวเขียวเหล่านี้สามารถเป็นพาหะเชิงกลที่นำพาเชื้อโรคหลายชนิดมาสู่คนเช่น แบคทีเรีย ไวรัส ไข่ของปรสิต เชื้อโรคเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดโรคต่างๆในคนได้ แมลงวันจำนวนมากยังก่อให้เกิดความรำคาญ นอกจากตัวเต็มวันจะก่อให้เกิดผลทางลบในด้านต่างๆแล้ว ตัวอ่อนแมลงวันยังสามารถก่อให้เกิดโรคหนอนแมลงวัน ซึ่งเป็นภาวะเนื้อเยื่อของคนหรือสัตว์มีกระดูกสันหลังที่ยังมีชีวิตอยู่ ถูกบุกรุกด้วยตัวอ่อนแมลงวัน เพื่อกินอาหารหรือเนื้อเยื่อที่ตายแล้ว หรือกินของเหลวจากโฮตต์ (Zumpt,1965)
แมลงวันบ้านจัดอยู่ในไฟลัม Arthropoda คลาส hexapoda อันดับ diptera อันดับย่อย Brachycera,infraorder Muscomorpha วงศ์ Muscidae สกุล Musca ชนิดMusca domestica เปลี่ยนแปลงสัณฐานแบบสมบูรณ์ โดยมี 4 ระยะ ในวงจรชีวิตคือไข่ ตัวอ่อน ตัวหนอน ดักแด้ ตัวเต็มวัย (คมและกาบแก้ว สุคนธสรรพ์,2548)
แคปไซซิน เป็นสารที่ให้ความเผ็ดในพริกโดยสารแคปไซซินบริสุทธิ์จะมีลักษณะเป็นผงผลึกไม่มีสี ไม่ละลายในน้ำเแต่ละลายได้ดีใน เอทานอล อีเทอร์ และอะซีโตน แคปไซซินมีสูตรโมเลกุล C18H27NO3
เมื่อคนได้รับสารแคปไซซินจะทำให้เกิดความระคายเคืองในบริเวณที่สัมผัส นอกจากนี้แล้วแคปไซซินยังมี ประสิทธิภาพในการทำลายเซลล์ประสาทของแมลง (Flagan และ Leadbetter, 2006) จากภูมิปัญญาชาวบ้านในการใช้พริกแห้งในการไล่แมลงต่างๆจึงได้แนวคิดในการสกัดสารจากพริกเพื่อนำมากำจัดแมลงวันบ้าน ซึ่งก่อปัญหาสร้างความรำคาญอย่างมากในบริเวณโรงเรียน อีกทั้งพริกยังเป็นพืชที่หาได้ง่าย มีทุกฤดูกาล ราคาไม่สูงมาก หากการทำโครงงานเป็นผลสำเร็จก็จะสามารถนำไปใช้แก้ปัญหาได้จริง และเผยแพร่ให้กับชุมชนโดยรอบบริเวณโรงเรียนที่มีปัญหาเดียวกัน