ขี่ช้างวางขอ

ขี่ช้างวางขอ เป็นสำนวนเปรียบเทียบ หมายถึง ประมาท, วางใจ มีที่มาจากการฝึกช้าง ขี่ช้าง ขอ ในสำนวนนี้หมายถึง ขอช้าง เป็นขอเหล็กมีด้าม มักใช้สับบริเวณ

ตะพองคือส่วนนูนเป็นปุ่ม ๒ ข้างของหัวช้าง เพื่อบังคับให้ช้างทำตามคำสั่ง ของควาญ ควาญต้องถือขอคอยบังคับช้างอยู่ตลอดเวลา ถ้าควาญวางขอ ไม่บังคับช้าง ช้างอาจดื้อไม่ยอมทำตามคำสั่งได้ สำนวน ขี่ช้างวางขอ นำมาใช้ กับการควบคุมดูแลผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาหรือเด็กนักเรียนเป็นต้น ถ้าปล่อยปละ ละเลยก็จะเหมือนควาญที่ขี่ช้างแล้วไม่ใช้ขอบังคับ ทั้งผู้ใต้บังคับบัญชาหรือ นักเรียนก็อาจจะเหลิง ออกนอกลู่นอกทางได้

เมื่อใช้ขอบังคับแล้วยังบังคับไม่อยู่ ก็กล่าวเป็นสำนวนว่า เหลือขอ หมายถึง ดื้อมาก, เอาไว้ไม่อยู่ เช่น ช้างเหลือขอ เด็กเหลือขอ

ในหนังสือโคลงสุภาษิตประจำภาพในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดา- รามมีว่า

"ทาสภริยาทั่วทั้งหญิงชาย
บ่หมั่นว่ากล่าวกลายกลับดื้อ
เช่นขี่คชพังพลายบ่จับ ขอนา
อาละวาดหนักแรงเรื้อฤทธิ์ร้ายเหลือขอ"

(นางสาวนิภาพรรณ ธาราสันติสุข)