ผญาเปรียบเทียบ : นกใหญ่ไม่พึ่งพาใคร
คำผญาที่ว่า เชื้อชาติแร้ง บ่ห่อนเวิ่นนำแหลว [เชื่อซาดแฮ่ง บ่ห่อนเวิ่นนำแหลว] แปลว่า ธรรมชาติของแร้งหรืออีแร้งจะไม่บินไปตามเหยี่ยว
เวิน แปลว่า ร่อนถลา
นำ แปลว่า ตาม
แหลว แปลว่า เหยี่ยว, นกเหยี่ยว
คำผญาที่ว่า แนวหงส์คำ บ่บินนำรุ้ง [แนวหงคำ บ่บินนำฮุ่ง] แปลว่า ธรรมชาติของหงส์ทองจะไม่บินตามเหยี่ยว
แนว แปลว่า เชื้อสาย, เผ่าพันธุ์
รุ้ง [ฮุ่ง] หมายถึง เหยี่ยวรุ้ง เป็นเหยี่ยวขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง
ดังนั้นคำผญาที่ว่า เชื้อชาติแร้ง บ่ห่อนเวิ่นนำแหลว แนวหงส์คำ บ่บิน นำรุ้ง [เชื้อชาติแฮ่ง บ่อห่อนเวิ่นนำแหลว แนวหงคำ บ่บินนำฮุ่ง] หมายความ ว่า คนเราต้องรู้จักทะนงในศักดิ์ศรีของเชื้อสายหรือเผ่าพันธุ์ของตน ไม่คลุกคลี เกลือกกลั้วกับคนไม่ดี เปรียบเหมือนแร้งที่ไม่บินร่อนตามฝูงเหยี่ยวไปหาอาหาร และพญาหงส์ทองที่ไม่บินตามเหยี่ยวรุ้ง ธรรมชาติของแร้งจะทำรังบนต้นไม้ ใหญ่ โบราณเชื่อว่าในรังของแร้งนี้จะมีกิ่งไม้ เรียกว่า ไม้ตาทิพย์ ทำให้แร้ง สามารถมองเห็นซากสัตว์ซึ่งอยู่ที่ไกล ๆ ได้ แร้งจะบินมาทันทีและมาอย่าง รวดเร็ว ราวกับมีคนไปบอก หรือมองเห็นด้วยตัวเอง
(นางพจนีย์ เพ็งเปลี่ยน)