โคลงสี่สุภาพ

ตัวอย่าง  โคลงสี่สุภาพ จาก ลิลิตพระลอ

เสียงลือเสียงเล่าอ้าง              อันใด  พี่เอย

เสียงย่อมยอยศใคร                  ทั่วหล้า

สองเขือพี่หลับใหล                   ลืมตื่น ฤาพี่

สองพี่คิดเองอ้า                    อย่าได้ถามเผือ

ข้อสังเกตของโคลงสี่สุภาพ

  1. ใน 1 บาท  จะมี  2  วรรค

  2. ใน 1 บท  จะมี 4 บาท

  3. ในวรรคแรก  จะมี 5 คำเสมอ

  4. ในวรรคหลัง  จะมี 2 คำ  (ไม่นับคำสร้อย)  ยกเว้นบาทที่ 4  คำหลังจะมี 4 คำ

  5. ในวรรคหลังของบาทที่ 1  และวรรคหลังของบาทที่ 3  มักมีคำสร้อย

  6. ใน 1 บท จะมีคำทั้งสิ้น 30 คำ  (ไม่นับรวมคำสร้อย)

  7. มีคำบังคับที่ต้องใช้วรรณยุกต์ เอก จำนวน 7 แห่ง

  8. มีคำบังคับที่ต้องใช้วรรณยุกต์ โท จำนวน 4 แห่ง

  9. ตำแหน่งคำที่ใช้วรรณยุกต์ เอก และวรรณยุกต์โท ในบาท ที่ 1  สามารถใช้สลับที่กันได้

  10. สามารถใช้คำตาย แทนเสียงเอกได้  กรณีหาคำที่เป็นคำเอกไม่ได้

  11. สามารถใช้คำที่มีเสียงวรรณยุกต์ โท ได้  แม้ไม่ได้สะกดด้วยวรรณยุกต์โท   เรียกว่า “คำโทโทษ”  เช่น  น้ำท่วม  เขียนเป็น น้ำถ้วม

  12. สามารถใช้คำที่มีเสียงวรรณยุกต์ เอก ได้  แม้ไม่ได้สะกดด้วยวรรณยุกต์เอก  เรียกว่า “คำเอกโทษ”  เช่น  “หญ้า” เขียนเป็น  “ญ่า”

  13. หากโคลงมีเนื้อหาหลายบทต่อเนื่องกัน  ให้มีคำสัมผัสระหว่างบท  โดยให้คำสุดท้ายของบทต้นสัมผัสกับคำที่ 1 หรือคำที่ 2  หรือคำที่ 3 ของบทต่อ ๆ ไป  จะทำให้มีความไพเราะยิ่งขึ้น

คำสร้อย  ในโคลงสี่สุภาพ

  • คำสร้อยเป็นคำที่นำมาใส่ในโคลงสี่สุภาพเพื่อให้เกิดความไพเราะ หรือเพื่อให้เนื้อหาได้ใจความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น  ซึ่งอาจจะมีหรือไม่มีก็ได้ค่ะ  อาทิเช่น พ่อ แม่ พี่   นา  นอ  เอย  รา  ฤา แฮ เฮย  เอย  เป็นต้น  คำสร้อยสามารถใช้ได้ทุกบาท  แต่ที่นิยมใช้กันจะเป็นบาท ที่ 1 และบาท ที่ 3