คำราชาศัพท์ หมวดอาการต่าง ๆ
หมวดอาการต่าง ๆ |
คำราชาศัพท์ |
---|---|
คำสั่ง (พระมหากษัตริย์) |
พระบรมราชโองการ |
คำสั่ง (สมเด็จพระบรมราชินี) |
พระราชเสาวนีย์ |
คำสั่ง (พระราชวงศ์) |
รับสั่ง |
คำสอน (พระมหากษัตริย์) |
พระบรมราโชวาท |
คำสอน (สมเด็จพระบรมราชินี) |
พระราโชวาท |
คำสอน (พระราชวงศ์) |
พระโอวาท |
ทักทายปราศรัย (พระมหากษัตริย์) |
พระราชปฏิสันถาร |
ทักทายปราศรัย (พระราชวงศ์) |
ทรงปฏิสันถาร |
คำพูด, พูด (พระมหากษัตริย์) |
พระราชดำรัส, พระราชกระแส |
คำพูด, พูด (พระราชวงศ์) |
ตรัส, รับสั่ง |
แต่งหนังสือ (พระมหากษัตริย์) |
ทรงพระราชนิพนธ์ |
แต่งหนังสือ (พระราชวงศ์) |
ทรงนิพนธ์, ทรงเรียบเรียง, ทรงแต่ง |
จดหมาย (พระมหากษัตริย์) |
พระราชหัตถเลขา |
จดหมาย (พระราชวงศ์) |
ลายพระหัตถ์ |
จดหมายที่เขียนด้วยมือ |
ลายพระราชหัตถ์ |
ชื่อ(พระมหากษัตริย์) |
พระปรมาภิไธย |
ชื่อ(สมเด็จพระบรมราชินี) |
พระนามาภิไธย |
ชื่อ(พระราชวงศ์) |
พระนาม |
ลงชื่อ(พระมหากษัตริย์) |
ลงพระปรมาภิไธย |
ลงชื่อ(พระราชวงศ์) |
ลงพระนาม |
โทรเลข(พระมหากษัตริย์) |
พระราชโทรเลข |
โทรเลข(พระราชวงศ์) |
พระโทรเลข |
ให้ (พระมหากษัตริย์) |
พระราชทาน |
ให้ (พระราชวงศ์) |
ประทาน |
ดู |
ทอดพระเนตร |
อยากได้ (พระมหากษัตริย์) |
ต้องพระราชประสงค์ |
อยากได้ (พระราชวงศ์) |
ต้องพระประสงค์ |
คิด (พระมหากษัตริย์) |
ทรงพระราชดำริ |
คิด (พระราชวงศ์) |
ทรงพระดำริ |
เดิน (พระมหากษัตริย์) |
พระราชดำเนิน |
เดิน (พระราชวงศ์) |
ทรงพระดำเนิน |
คำถาม |
พระราชปุจฉา |
พิจารณา (พระมหากษัตริย์) |
พระราชวินิจฉัย |
พิจารณา (พระราชวงศ์) |
พระวินิจฉัย |
ถามข้อสงสัย |
พระราชปฏิบัติ |
ทำบุญ (พระมหากษัตริย์) |
ทรงบำเพ็ญพระราชกุศล |
ทำบุญ (พระราชวงศ์) |
ทรงบำเพ็ญพระกุศล |
ฟังเทศน์ |
ทรงธรรม, ทรงสดับพระธรรมเทศนา |
กราบ |
ทรงกราบ |
รับศีล |
ทรงศีล |
คิดถึง |
มีพระราชหฤทัยระลึกถึง |
โกรธ, เคือง |
ทรงพระพิโรธ, ทรงกริ้ว |
ชอบ, รัก, เอ็นดู |
ทรงโปรด, ทรงพระกรุณา |
ยิ้ม |
แย้มพระโอษฐ์ |
จะพูดแล้วนิ่งเสีย |
เยื้อนพระโอษฐ์ |
หัวเราะ |
ทรงพระสรวล |
ร้องไห้ |
ทรงพระกันแสง |
อ่านหนังสือ, เรียนหนังสือ, เขียนหนังสือ |
ทรงพระอักษร |
เรียน |
ทรงเล่าเรียน, ทรงศึกษา |
รู้ (พระมหากษัตริย์) |
ทรงทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท |
รู้ (พระราชวงศ์) |
ทราบฝ่าพระบาท, ทรงทราบ |
ฝัน |
ทรงพระสุบิน |
สบายกายสบายใจ |
ทรงพระสำราญ |
อ้วน |
ทรงพระเจริญ, ทรงพ่วงพี |
ผอม |
ซูบพระองค์ |
ดำไป |
ทรงคล้ำไป |
ขาวขึ้น |
พระฉวีขาวขึ้น |
มีครรภ์ |
ทรงครรภ์ |
เจ็บ (พระมหากษัตริย์) |
ทรงพระประชวร |
เจ็บ (พระราชวงศ์) |
ประชวร |
ฝี |
พระยอด |
ลม |
วาโย, วาตา |
บวม |
โศผะ, โศตะ |
อาเจียน |
ทรงพระอาเจียน |
ไอ |
ทรงพระกรรสะ, ทรงพระกาสะ |
เสียงไอ |
ทรงพระกาสะ ทรงไอ |
เสียงกระแอม |
พระขิปสัทโท, ทรงกระแอม |
กระแอม |
ทรงกระแอม |
หายใจ |
หายพระทัย |
จาม |
ทรงพระบี่นาสะ, ทรงจาม |
เรอ |
ทรงเรอ |
ทาเครื่องหอม |
ทรงพระสุคนธ์, ทรงพระสำอาง |
ตัดผม (พระมหากษัตริย์) |
ทรงพระเครื่องใหญ่ |
ตัดผม (พระราชวงศ์) |
เจริญพระเกศา, ทรงเครื่อง |
แต่งตัว |
ทรงเครื่อง, ทรงแต่งพระองค์ |
เล่นกีฬา |
ทรงเล่นกีฬา |
เต้นรำ |
ทรงลีลาศ |
ขี่ช้าง |
ทรงช้าง |
ขี่ม้า |
ทรงม้า |
ขี่รถ |
ทรงรถ |
ขี่เรือ |
ทรงเรือ |
นั่ง |
ประทับ |
ไป |
เสด็จพระราชดำเนิน, เสด็จไป |
ไปเที่ยว |
เสด็จประพาส |
ไปนอน (พระมหากษัตริย์) |
เข้าในพระที่ (บางแห่งว่าเข้าในที่พระบรรทม หรือเสด็จเข้าที่บรรทม) |
ไปนอน (พระราชวงศ์) |
บรรทม |
ปูที่นอน |
ลาดพระที่ |
เกิด (พระมหากษัตริย์) |
ทรงพระราชสมภพ |
เกิด (พระราชวงศ์) |
ประสูติ |
วันเกิด (พระมหากษัตริย์) |
วันพระราชสมภพ |
วันเกิด (พระราชวงศ์) |
วันประสูติ |
งานเลี้ยง, งานรื่นเริง |
สมโภช |
อายุ |
พระชนมพรรษา, พระชนมายุ |
ดวงชาตา (ดวงชะตา) |
ดวงพระชาตา, ดวงพระชนมพรรษา |
อาบน้ำ |
สรงน้ำ |
อาบน้ำในพระราชพิธี |
สรงพระมูรธาภิเษก |
ล้างหน้า |
สรงพระพักตร์ |
ล้างมือ |
ชำระพระหัตถ์ |
ล้างเท้า |
ชำระพระบาท |
นั่ง, อยู่ |
ประทับ |
กิน |
เสวย |
ชิมอาหาร |
เทียบเครื่อง |
ตั้งของรับประทาน |
ตั้งเครื่อง |
โกนจุก (พระราชวงก์ชั้นพระองค์เจ้าขึ้นไป) |
โสกันต์ |
โกนจุก (หม่อมเจ้า) |
เกศากันต์ |
ตัดจุก (หม่อมราชวงศ์ ในงานหลวง) |
จรดกรรบิดกรรไตร |
ตาย (พระมหากษัตริย์) |
สวรรคต |
ตาย (สมเด็จพระราชินี) |
สวรรคต |
ตาย (สมเด็จพระบรมราชเทวี) |
สวรรคต |
ตาย (สมเด็จพระบวรราชเจ้า (วังหน้า)) |
สวรรคต |
ตาย (สมเด็จหน่อพระพุทธเจ้า) |
สวรรคต |
ตาย (พระรัชทายาทที่ได้สถาปนาแต่งตั้ง) |
ทิวงคต |
ตาย (พระราชวงศ์ (สมเด็จเจ้าฟ้า, พระองค์เจ้า)) |
สิ้นพระชนม์ |
ตาย (สมเด็จพระมหาสมณเจ้า) |
สิ้นพระชนม์ |
ตาย (สมเด็จพระสังฆราช) |
สิ้นพระชนม์ |
ตาย (หม่อมเจ้า) |
สิ้นชีพตักษัย, ถึงชีพิตักษัย |
ตาย (เจ้าประเทศราช, สมเด็จเจ้าพระยา, เจ้าคุณราชินิกุล) |
ถึงแก่พิราลัย |
ตาย (เจ้าพระยาหรือเทียบเท่า) |
ถึงแก่อสัญกรรม, ถึงอสัญกรรม |
ตาย (พระยาพานทองหรือเทียบเท่า, เจ้าจอมมารดา) |
ถึงแก่อนิจกรรม, ถึงอนิจกรรม |
ตาย (หม่อมราชวงศ์, หม่อมหลวงและขุนนางตังแต่พระยาลงมา ถึงคนธรรมดาสามัญทั่วไป) |
ถึงแก่กรรม |
ตาย (พระภิกษุ, สามเณร) |
ถึงแก่มรณภาพ, มรณภาพ |
ตาย (สัตว์ใหญ่ (เช่น ช้าง, ม้า ฯลฯ)) |
ล้ม |
ตาย (สัตว์เล็ก (เช่น สุนัข,ไก่,ปลา,มดฯ)) |
ตาย |
บังสุกุล |
สดับปกรณ์ (ใช้กับพระบรมศพพระมหากษัตริย์และพระศพเจ้านาย) |
ร่างคนที่ตายแล้ว (พระมหากษัตริย์) |
พระบรมศพ |
ร่างคนที่ตายแล้ว (สมเด็จพระราชินี) |
พระบรมศพ |
ร่างคนที่ตายแล้ว (พระราชวงศ์) |
พระศพ |
ร่างคนที่ตายแล้ว (คนสามัญ) |
ศพ |
บอก (พระมหากษัตริย์) |
กราบบังคมทูลพระกรุณา, กราบบังคมทูล |
บอก (พระราชวงศ์) |
กราบทูล, ทูล |
ลา (แด่พระมหากษัตริย์) |
กราบถวายบังคมลา |
ลา (แด่พระราชวงศ์) |
ทูลลา |
ไปหา, ไปพบ (พระมหากษัตริย์) |
เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท |
ไปหา, ไปพบ (พระราชวงศ์) |
เฝ้า |
ไหว้ (พระมหากษัตริย์) |
ถวายบังคม |
ไหว้ (พระภิกษุ) |
นมัสการ |
นวดให้ |
ถวายอยู่งานนวด |
พัดให้ |
ถวายอยู่งานพัด |
ปัดด้วยแส้ให้ |
ถวายอยู่งานพระแส้, อยู่งานพระแส้ |
กั้นร่มให้ |
ถวายพระกลด, อยู่งานพระกลด |
เชิญไป |
เชิญเสด็จ |
ถือ, ยก, นำไป |
เชิญ |