คำราชาศัพท์ หมวดอาการต่าง ๆ

คำราชาศัพท์ หมวดอาการต่าง ๆ

หมวดอาการต่าง ๆ

คำราชาศัพท์

คำสั่ง (พระมหากษัตริย์)

พระบรมราชโองการ

คำสั่ง (สมเด็จพระบรมราชินี)

พระราชเสาวนีย์

คำสั่ง (พระราชวงศ์)

รับสั่ง

คำสอน (พระมหากษัตริย์)

พระบรมราโชวาท

คำสอน (สมเด็จพระบรมราชินี)

พระราโชวาท

คำสอน (พระราชวงศ์)

พระโอวาท

ทักทายปราศรัย (พระมหากษัตริย์)

พระราชปฏิสันถาร

ทักทายปราศรัย (พระราชวงศ์)

ทรงปฏิสันถาร

คำพูด, พูด (พระมหากษัตริย์)

พระราชดำรัส, พระราชกระแส

คำพูด, พูด (พระราชวงศ์)

ตรัส, รับสั่ง

แต่งหนังสือ (พระมหากษัตริย์)

ทรงพระราชนิพนธ์

แต่งหนังสือ (พระราชวงศ์)

ทรงนิพนธ์, ทรงเรียบเรียง, ทรงแต่ง

จดหมาย (พระมหากษัตริย์)

พระราชหัตถเลขา

จดหมาย (พระราชวงศ์)

ลายพระหัตถ์

จดหมายที่เขียนด้วยมือ

ลายพระราชหัตถ์

ชื่อ(พระมหากษัตริย์)

พระปรมาภิไธย

ชื่อ(สมเด็จพระบรมราชินี)

พระนามาภิไธย

ชื่อ(พระราชวงศ์)

พระนาม

ลงชื่อ(พระมหากษัตริย์)

ลงพระปรมาภิไธย

ลงชื่อ(พระราชวงศ์)

ลงพระนาม

โทรเลข(พระมหากษัตริย์)

พระราชโทรเลข

โทรเลข(พระราชวงศ์)

พระโทรเลข

ให้ (พระมหากษัตริย์)

พระราชทาน

ให้ (พระราชวงศ์)

ประทาน

ดู

ทอดพระเนตร

อยากได้ (พระมหากษัตริย์)

ต้องพระราชประสงค์

อยากได้ (พระราชวงศ์)

ต้องพระประสงค์

คิด (พระมหากษัตริย์)

ทรงพระราชดำริ

คิด (พระราชวงศ์)

ทรงพระดำริ

เดิน (พระมหากษัตริย์)

พระราชดำเนิน

เดิน (พระราชวงศ์)

ทรงพระดำเนิน

คำถาม

พระราชปุจฉา

พิจารณา (พระมหากษัตริย์)

พระราชวินิจฉัย

พิจารณา (พระราชวงศ์)

พระวินิจฉัย

ถามข้อสงสัย

พระราชปฏิบัติ

ทำบุญ (พระมหากษัตริย์)

ทรงบำเพ็ญพระราชกุศล

ทำบุญ (พระราชวงศ์)

ทรงบำเพ็ญพระกุศล

ฟังเทศน์

ทรงธรรม, ทรงสดับพระธรรมเทศนา

กราบ

ทรงกราบ

รับศีล

ทรงศีล

คิดถึง

มีพระราชหฤทัยระลึกถึง

โกรธ, เคือง

ทรงพระพิโรธ, ทรงกริ้ว

ชอบ, รัก, เอ็นดู

ทรงโปรด​, ทรงพระกรุณา

ยิ้ม

แย้มพระโอษฐ์

จะพูดแล้วนิ่งเสีย

เยื้อนพระโอษฐ์

หัวเราะ

ทรงพระสรวล

ร้องไห้

ทรงพระกันแสง

อ่านหนังสือ, เรียนหนังสือ, เขียนหนังสือ

ทรงพระอักษร

เรียน

ทรงเล่าเรียน, ทรงศึกษา

รู้ (พระมหากษัตริย์)

ทรงทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท

รู้ (พระราชวงศ์)

ทราบฝ่าพระบาท, ทรงทราบ

ฝัน

ทรงพระสุบิน

สบายกายสบายใจ

ทรงพระสำราญ

อ้วน

ทรงพระเจริญ, ทรงพ่วงพี

ผอม

ซูบพระองค์

ดำไป

ทรงคล้ำไป

ขาวขึ้น

พระฉวีขาวขึ้น

มีครรภ์

ทรงครรภ์

เจ็บ (พระมหากษัตริย์)

ทรงพระประชวร

เจ็บ (พระราชวงศ์)

ประชวร

ฝี

พระยอด

ลม

วาโย, วาตา

บวม

โศผะ, โศตะ

อาเจียน

ทรงพระอาเจียน

ไอ

ทรงพระกรรสะ, ทรงพระกาสะ

เสียงไอ

ทรงพระกาสะ ทรงไอ

เสียงกระแอม

พระขิปสัทโท, ทรงกระแอม

กระแอม

ทรงกระแอม

หายใจ

หายพระทัย

จาม

ทรงพระบี่นาสะ, ทรงจาม

เรอ

ทรงเรอ

ทาเครื่องหอม

ทรงพระสุคนธ์, ทรงพระสำอาง

ตัดผม (พระมหากษัตริย์)

ทรงพระเครื่องใหญ่

ตัดผม (พระราชวงศ์)

เจริญพระเกศา, ทรงเครื่อง

แต่งตัว

ทรงเครื่อง, ทรงแต่งพระองค์

เล่นกีฬา

ทรงเล่นกีฬา

เต้นรำ

ทรงลีลาศ

ขี่ช้าง

ทรงช้าง

ขี่ม้า

ทรงม้า

ขี่รถ

ทรงรถ

ขี่เรือ

ทรงเรือ

นั่ง

ประทับ

ไป

เสด็จพระราชดำเนิน, เสด็จไป

ไปเที่ยว

เสด็จประพาส

ไปนอน (พระมหากษัตริย์)

เข้าในพระที่ (บางแห่งว่าเข้าในที่พระบรรทม หรือเสด็จเข้าที่บรรทม)

ไปนอน (พระราชวงศ์)

บรรทม

ปูที่นอน

ลาดพระที่

เกิด (พระมหากษัตริย์)

ทรงพระราชสมภพ

เกิด (พระราชวงศ์)

ประสูติ

วันเกิด (พระมหากษัตริย์)

วันพระราชสมภพ

วันเกิด (พระราชวงศ์)

วันประสูติ

งานเลี้ยง, งานรื่นเริง

สมโภช

อายุ

พระชนมพรรษา, พระชนมายุ

ดวงชาตา (ดวงชะตา)

ดวงพระชาตา, ดวงพระชนมพรรษา

อาบน้ำ

สรงน้ำ

อาบน้ำในพระราชพิธี

สรงพระมูรธาภิเษก

ล้างหน้า

สรงพระพักตร์

ล้างมือ

ชำระพระหัตถ์

ล้างเท้า

ชำระพระบาท

นั่ง, อยู่

ประทับ

กิน

เสวย

ชิมอาหาร

เทียบเครื่อง

ตั้งของรับประทาน

ตั้งเครื่อง

โกนจุก (พระราชวงก์ชั้นพระองค์เจ้าขึ้นไป)

โสกันต์

โกนจุก (หม่อมเจ้า)

เกศากันต์

ตัดจุก (หม่อมราชวงศ์ ในงานหลวง)

จรดกรรบิดกรรไตร

ตาย (พระมหากษัตริย์)

สวรรคต

ตาย (สมเด็จพระราชินี)

สวรรคต

ตาย (สมเด็จพระบรมราชเทวี)

สวรรคต

ตาย (สมเด็จพระบวรราชเจ้า (วังหน้า))

สวรรคต

ตาย (สมเด็จหน่อพระพุทธเจ้า)

สวรรคต

ตาย (พระรัชทายาทที่ได้สถาปนาแต่งตั้ง)

ทิวงคต

ตาย (พระราชวงศ์ (สมเด็จเจ้าฟ้า, พระองค์เจ้า))

สิ้นพระชนม์

ตาย (สมเด็จพระมหาสมณเจ้า)

สิ้นพระชนม์

ตาย (สมเด็จพระสังฆราช)

สิ้นพระชนม์

ตาย (หม่อมเจ้า)

สิ้นชีพตักษัย, ถึงชีพิตักษัย

ตาย (เจ้าประเทศราช, สมเด็จเจ้าพระยา, เจ้าคุณราชินิกุล)

ถึงแก่พิราลัย

ตาย (เจ้าพระยาหรือเทียบเท่า)

ถึงแก่อสัญกรรม, ถึงอสัญกรรม

ตาย (พระยาพานทองหรือเทียบเท่า, เจ้าจอมมารดา)

ถึงแก่อนิจกรรม, ถึงอนิจกรรม

ตาย (หม่อมราชวงศ์, หม่อมหลวงและขุนนางตังแต่พระยาลงมา ถึงคนธรรมดาสามัญทั่วไป)

ถึงแก่กรรม

ตาย (พระภิกษุ, สามเณร)

ถึงแก่มรณภาพ, มรณภาพ

ตาย (สัตว์ใหญ่ (เช่น ช้าง, ม้า ฯลฯ))

ล้ม

ตาย (สัตว์เล็ก (เช่น สุนัข,ไก่,ปลา,มดฯ))

ตาย

บังสุกุล

สดับปกรณ์ (ใช้กับพระบรมศพพระมหากษัตริย์และพระศพเจ้านาย)

ร่างคนที่ตายแล้ว (พระมหากษัตริย์)

พระบรมศพ

ร่างคนที่ตายแล้ว (สมเด็จพระราชินี)

พระบรมศพ

ร่างคนที่ตายแล้ว (พระราชวงศ์)

พระศพ

ร่างคนที่ตายแล้ว (คนสามัญ)

ศพ

บอก (พระมหากษัตริย์)

กราบบังคมทูลพระกรุณา, กราบบังคมทูล

บอก (พระราชวงศ์)

กราบทูล, ทูล

ลา (แด่พระมหากษัตริย์)

กราบถวายบังคมลา

ลา (แด่พระราชวงศ์)

ทูลลา

ไปหา, ไปพบ (พระมหากษัตริย์)

เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท

ไปหา, ไปพบ (พระราชวงศ์)

เฝ้า

ไหว้ (พระมหากษัตริย์)

ถวายบังคม

ไหว้ (พระภิกษุ)

นมัสการ

นวดให้

ถวายอยู่งานนวด

พัดให้

ถวายอยู่งานพัด

ปัดด้วยแส้ให้

ถวายอยู่งานพระแส้, อยู่งานพระแส้

กั้นร่มให้

ถวายพระกลด, อยู่งานพระกลด

เชิญไป

เชิญเสด็จ

ถือ, ยก, นำไป

เชิญ